Επανεκκίνηση της Εθνικής Οικονομίας, Επιστημονική προσέγγιση

Αγαπητοί αναγνώστες η συγγραφή αυτού του άρθρου είναι η αφορμή δηλώσεων από όλους τους εμπλεκόμενους, πολιτικούς, οικονομολόγους, τροϊκανούς και άλλους, όπου σε τελική ανάλυση ενταφίασαν την προοπτική ανάπτυξης της Εθνικής Οικονομίας. Συμπέρασμα όλων είναι ότι με μαθηματική ακρίβεια θα υπάρξει ύφεση στα επόμενα δύο χρόνια. Μέσω μαθηματικών φόρμουλων κατέληξαν όλοι ότι θα αφαιρεθούν από την αγορά περίπου €500 εκ., συνεπώς θα υπάρξει συρρίκνωση σε θέσεις εργασίας, μισθών, μείωση βιοτικού επιπέδου και κατά συνέπεια αρνητικού ρυθμού ανάπτυξης. Κάποιοι έχουν διασπείρει θεληματικά ή όχι την μιζέρια στον εργατικό και επιχειρηματικό κόσμο. Παντού ακούς τη φράση από πλευράς εργαζομένων «είμαι ευχαριστημένος να έχω μια δουλειά φτάνει να παίρνω ένα μισθό» και «δεν υπάρχει ρευστό» από πλευράς επιχειρηματιών. Στην επιστήμη του Μάνατζμεντ είναι δίκοπο μαχαίρι για τον εργαζόμενο και τον επιχειρηματία η ψυχολογία της μιζέριας. Η τελική ανάλυση του αποτελέσματος είναι η υποπαραγωγικότητα. Αυτό κατέδειξαν παγκόσμιες και διαχρονικές μελέτες από κορυφαίους επιστήμονες. 

 Η χρήση μόνο μαθηματικών φόρμουλων οδηγεί με μαθηματική ακρίβεια σε Μυωπικό Μάνατζμεντ με καταστροφικές συνέπειες. Προκαλούμε οποιονδήποτε να μας υποδείξει ακαδημαϊκή μελέτη στο παγκόσμιο γίγνεσθαι όπου εφαρμόστηκε στρατηγική ανάκαμψης ή επανεκκίνησης οικονομίας στηριζόμενη μόνο σε μαθηματικούς και λογιστικούς αριθμούς ή δείκτες. Η Στρατηγική και κατ’ επέκταση τα Σχέδια Δράσης επιβάλλεται να συμπεριλαμβάνουν ποσοτικούς και ποιοτικούς δείκτες από πολλαπλά πεδία όπως εισοδήματος, κόστους, ανάπτυξης, παραγωγικότητας, καινοτομίας, ανθρώπινου δυναμικού, και ανταγωνιστών  τουλάχιστον σε βάση των τελευταίων πέντε χρονών για να καταδειχθούν οι τάσεις ώστε να εντοπιστούν οι αιτίες και όχι οι αφορμές οι οποίες παραπλανούν.

Το πιο πάνω λογικό σενάριο της πιθανής ύφεσης θα είναι το αποτέλεσμα εφόσον δεν υπάρξει χάραξη στρατηγικού σχεδιασμού προς ανάκαμψη. Ένας έξυπνος Μάνατζερ μελετά σε συνεχές βάση το τι συμβαίνει στον κόσμο της οικονομίας ανά το παγκόσμιο και χαράσσει την αντίστοιχη στρατηγική. Για τον έξυπνο Μάνατζερ ο Στόχος είναι η Επανεκκίνηση της Οικονομίας. Τα κρίσιμα ερωτήματα είναι: Πως υλοποιείται? Με ποια Στρατηγική θα επανεκκίνηση η οικονομία? Ποιοί θα εκτελέσουν τα Σχέδια Δράσης? Πιο θα είναι το αναμενόμενο αποτέλεσμα? Οι Μάνατζερ Ηγέτες γεννιούνται και πλάθονται διαμέσου της επαγγελματικής και ακαδημαϊκής μόρφωσης. Εμείς έχουμε τέτοιους Μάνταζερ/Ηγέτες? Αν δεν έχουμε επιβάλλεται η πρόσληψη ξένων κορυφαίων προς υποστήριξη. Το Μέγα Κεφάλαιο Εθνική Οικονομία είναι πολύπλευρο και πολυσύνθετο γι’ αυτό και η ομάδα κρούσης πρέπει να είναι πολυσύνθετη και πολυθεματική. Αν βασιστούμε σε χάραξη στρατηγικής με γνώμονα το κομματικό χρώμα, τότε «Προγραμματιζόμαστε για να αποτύχουμε». Αυτό πετύχαμε ως χώρα στην τόσο σύντομη Ιστορία της.

Για να καταλάβει και ο απλός πολίτης ο οποίος δεν έχει γνώσεις διοίκησης, μάνατζμεντ, οικονομικών και λογιστικής θα αναφέρουμε κάποια παραδείγματα από την παγκόσμια οικονομία για να μην ακούγονται τα πιο πάνω ως ουτοπίες. Ο Παγκόσμιος κολοσσός Apple ο οποίος δραστηριοποιείται στον τομέα των ηλεκτρονικών εφαρμογών το 1997 είχε εισοδήματα $2 δισεκατομμύρια δολάρια και διαμέσου της συνεχής Επιχειρησιακής Στρατηγικής Μάρκετινγκ σε θέμα Καινοτομίας  το 2012 είχε εισοδήματα της τάξης των $540 δισεκατομμυρίων χωρίς μειώσεις κόστων και συγχωνεύσεων (πηγή Ernst & Young, Performance Preview 2012). 

Τι να αναφέρουμε για το Ιαπωνικό θαύμα όπου μετά τον όλεθρο της Φουκουσίμα οι απώλειες μετρούσαν σε εκατοντάδες δισεκατομμύρια ζημιές το 2011. Τα γεγονότα σήμερα καταδεικνύουν ρυθμό ανάπτυξης κατά τρίμηνα από 0,5% ως 1,7%. Ο θετικός ρυθμός ανάπτυξης δεν προήλθε ως δια μαγείας αλλά διάμεσου προγραμματισμού και εκτέλεσης στρατηγικών σχεδίων σε πολυσύνθετη βάση. Η Ιαπωνία επένδυση στην Έρευνα & Ανάπτυξη (Research & Development) με διπλάσιο ποσοστό από το Ηνωμένο Βασίλειο, έχει το μεγαλύτερο ποσοστό Ερευνητών στον κόσμο σε αναλογία πληθυσμού μετατρέποντας της χώρα ως ελκυστικό προορισμό για ανάπτυξη νέων τεχνολογικών ιδεών και προϊόντων.  Δόθηκαν σημαντικά κίνητρα σε ξένους επενδυτές όπως φορολογικές πιστώσεις και μειώσεις, επιδοτήσεις, δημιουργίας και κατοχής πατέντων χωρίς χρονοτριβή και γραφειοκρατία, και ακόμα ειδικών διαδικασιών για να προσφέρουν άμεση βοήθεια σε ξένους επενδυτές (πηγή Economist 2012).

Συνεπώς με απλή γλώσσα στην επιστήμη του Μάνατζμεντ και της Διοίκησης, μια απλή στρατηγική κίνηση είναι να αντιγράψεις τον ανταγωνιστή σου εφόσον δεν έχεις καλύτερες ιδέες και να διαφοροποιηθείς ώστε να παραμείνεις ανταγωνιστικός. Η αντιγραφή μπορεί να είναι ο τρόπος σκέψης και οι στρατηγικές κινήσεις. Η Apple πέτυχε παγκόσμια θαύματα μέσω της Καινοτομίας, η Ιαπωνία πέτυχε παγκόσμια θαύματα μέσω των κινήτρων προσέλκυσης επενδύσεων, και Καινοτομίας στην Τεχνολογία. Μπορούμε να πετύχουμε και εμείς το θαύμα στην οικονομία γιατί έχουμε τα πλεονεκτήματα όπως την γεωστρατηγική θέση, την προοπτική του  φυσικού αερίου, τον καιρό (δεν έχουμε βαρυχειμωνιά) και το άρτια επιστημονικό προσωπικό σε όλους σχεδόν τους τομείς της οικονομίας. Η πιο κρίσιμη ερώτηση είναι γιατί τότε αποτύχαμε και συνεχίζουμε να αποτυγχάνουμε? Η απάντηση είναι η Κουλτούρα η οποία μας διακατέχει, κουλτούρα κομματοκρατίας και κουμπαροκρατίας σε όλους τους τομείς, γι’ αυτό και πτωχεύσαμε. Ο Rowan Gibson, συγγραφέας σε θέματα Καινοτομίας ανάφερε την χαρακτηριστική φράση « Η Κουλτούρα τρώει την Στρατηγική σαν πρόγευμα / Culture eats strategy for breakfast». Συνεπώς τα πάντα ξεκινούν από την αλλαγή ΚΟΥΛΤΟΥΡΑΣ. Αν υπάρχει η διάθεση και η Γνώση τότε το μέλλον μας προδιαγράφεται ευοίωνο διαφορετικά «ο σώθων εαυτών σωθείτο».

Η στρατηγική επανεκκίνησης της Εθνικής Οικονομίας πρέπει να διορθώσει τα πολύ υψηλά και στραγγαλιστικά επιτόκια όπου σκοτώνουν την ανταγωνιστικότητα, να δοθούν αποτελεσματικά κίνητρα σε ξένους επενδυτές ενέργεια που χρησιμοποιούν όλα τα κράτη, να μειωθεί η στραγγαλιστική γραφειοκρατία στον κυβερνητικό τομέα και να αξιοποιηθεί η δυναμική του φυσικού αερίου. Πραγματικά εκπληττόμαστε όταν ακούμε δηλώσεις από «ειδικούς» ότι το φυσικό αέριο πρέπει να διαφυλαχτεί για τις απόμενες γενιές. Όταν υπάρχει ευκαιρία ανάκαμψης είτε λέγετε φυσικό αέριο ή άλλης μορφής φυσικός πλούτος ποτέ δεν αφήνεις την ευκαιρία να ξεφύγει. Για να δώσουμε και την χρηματοοικονομική επιστημονική απάντηση γιατί πρέπει να χρησιμοποιηθεί το φυσικό αέριο όχι αύριο αλλά χθες, αναφέρουμε το Time Value of Money. Η καθαρή παρούσα αξία (net present value) ενός ευρώ σήμερα έχει περισσότερη αξία από ένα ευρώ του αύριο ή του μέλλοντος. Η τρόϊκα μας διόρθωσε σε μεγάλο βαθμό τις στρεβλώσεις στον δημόσιο τομέα. Μας άφησε την στρατηγική ανάκαμψης. Έχουμε το κότσια, την θέληση και την Κουλτούρα να την χαράξουμε και υλοποιήσουμε. Αναμένουμε ...

Εποχή Αμφισβήτησης των Πάντων

Πραγματικά μένουμε άφωνοι με τις τελευταίες δηλώσεις όλων των εμπλεκομένων στα πολιτικά δρώμενα. Βαρύγδουπες δηλώσεις όπως «….επιβάλλεται να μείνουμε ενωμένοι….», «…ο κυπριακός λαός ξεπέρασε την εισβολή και θα δείξει σθένος και τώρα …..» «.. να μην πυροβολούμε το τραπεζικό σύστημα …..» και πολλά άλλα κούφια λόγια στην κυπριακή και πολύ εύηχη γλώσσα μας «Λόγια του Τζιερεμέ». Στην γλώσσα του Μάνατζμεντ πάντα λέμε «keep to the point», δηλαδή προσήλωση στο ζητούμενο. Τι είναι το ζητούμενο? Εντοπισμός του προβλήματος στην Γένεση του, Τιμωρία των «πιθανών» Ενόχων και Στρατηγική ανάκαμψης. Οι αλληλοκατηγορίες δεν έχουν ουδεμία σημασία και είναι άνευ αντικειμένου στην παρούσα φάση, που καλείται να πληρώσει τα δισεκατομμύρια ζημιές ο άμοιρος κοσμάκης για άλλη μια φορά. Και όταν λέμε άμοιρο κοσμάκη εννοούμε τους πάντες, δηλαδή εργαζόμενους και μικρομεσαίους επιχειρηματίες, δηλαδή το 97% του πληθυσμού της χώρας μας. 

Ζούμε σε μια νέα τάξη πραγμάτων όπου τα πάντα αμφισβητούνται. Γιατί αμφισβητούνται? Γιατί τα κέντρα λήψης αποφάσεων μας οδήγησαν στην οικονομική κατάρρευση. Ο κάθε ένας μπορεί να κάνει μια μικρή αναδρομή και να σκεφτεί ποιοί διοικούσαν το τόπο. Όμως το μεγαλύτερο μερίδιο ευθύνης το έχουν τα παρόντα κέντρα λήψης αποφάσεων. Να αναφέρουμε και έναν απλό παράδειγμα στην γλώσσα του Μάνατζμεντ για να  καταλάβει και ο απλός πολίτης ποιος ευθύνεται: όταν «κλέβει» ο αποθηκάριος σε έναν οργανισμό, δεν φταίει ο αποθηκάριος αλλά αυτός ο οποίος τον διοικούσε, δηλαδή ο προϊστάμενος ο οποίος ήταν ανίκανος να διοικήσει και να επιβάλει τάξη.

Καταρρακώθηκαν τα πάντα, όπως αξίες, θεσμοί, και χρηστή διοίκηση. Καταρρακώθηκαν λόγο της σήψης και της διαφθοράς που υπάρχει στον τόπο μας και ας μην το παραδεχόμαστε ανοιχτά. Είμαστε  μια γειτονιά  μιας μεγαλούπολης και οι πάντες γνωρίζουν. Όμως όλοι κώφευαν μέχρι που η βόμβα έσκασε όπως και στο τραγικό παράδειγμα της Ελλάδας. Είμαστε πιστό αντίγραφο «copy paste» στην γλώσσα των εγγλέζων. Όλοι μας κοροϊδεύουν και περιγελούν με την τόση ανικανότητα, γιατί για να πτωχεύσει μια χώρα και να έχει τραγικούς αρνητικούς δείκτες σχεδόν σε όλη την οικονομία πράγματι χρειάζεται αυτοχειρία. Για όσους μπορεί να μας κατηγορήσουν εκ των υστέρων ότι μιλούμε εκ τους ασφαλούς, απλώς αναφέρουμε ότι εδώ και τέσσερα χρόνια προειδοποιούσαμε με αρθρογραφία για την πιθανή πτώχευση, όμως φωνή βοώντος εν τη ερήμω. Προειδοποίησαν και οι ακαδημαϊκοί, έγιναν  σεμινάρια και διαλέξεις στο Πανεπιστήμιο Κύπρου πριν τρία χρόνια, όμως ποιος τους άκουσε? Αυτό υποδηλεί ότι δεν μάθαμε να ακούμε και την αντίθετη άποψη έστω και στην χειρότερη περίπτωση λανθασμένη. 

Για χάρη της αρθρογραφίας απλώς αναφέρουμε ότι κάθε εποχή είναι ξεχωριστή και δεν μπορεί να γίνεται σύγκριση γιατί οι παράμετροι είναι διαφορετικοί. Απλώς η Ιστορία έπρεπε να μας διδάξει, γεγονός όπου αποδείχτηκε ότι δεν έχουμε την Κουλτούρα να διδασκόμαστε και να μαθαίνουμε μέσα από τα όποια λάθη ή είμαστε ανεπαρκής. Είμαστε έτη φωτός πίσω από τον πραγματικό κόσμο της Διοίκησης γιατί δεν υπάρχει ξεκάθαρο Όραμα (vision), Αποστολή (mission statement) και Στρατηγική (strategy). Τα πάντα χρειάζονται εκ βάθρων αλλαγές αν θέλουμε να επιβιώσουμε γι΄αυτό «Αν δεν Προγραμματίζεσαι, Προγραμματίζεσαι για να Αποτύχεις!!!». Δυστυχώς προγραμματίστηκαν για να αποτύχουν, όπου τα χειρότερα έπονται γιατί δεν υπάρχει ούτε ένα απλό στρατηγικό πλάνο προς εκτέλεση. Ακούμε μόνο φορολογικούς μαθηματικούς αριθμούς, πόσες φορές οι χρησιμοποιούντες έπεσαν έξω με την χρήση μόνο φορολογικών μαθηματικών αριθμών? Αυτό ονομάζεται στην γλώσσα του Μάνατζμεντ «Μυωπικό Μάνατζμεντ». Ο τόπος χρειάζεται πολυθεματικές ομάδες τεχνοκρατών επιστημόνων μακριά από πολιτικές σκοπιμότητες για να οδηγήσουν την χώρα σε ομαλή έξοδο από την κρίση. Την χώρα διοίκησαν τόσα χρόνια πολιτικοί, και τα αποτελέσματα είναι γνωστά. Ας την διοικήσουν και τεχνοκράτες επιστήμονες. Έχουμε την Κουλτούρα να το αποδεχτούμε? Ο πολίτης έχει κρίση και ας κρίνει.

Οικονομικά Εγκλήματα

Αγαπητοί αναγνώστες θα προσπαθήσουμε διαμέσου επιστημονικής προσέγγισης να αποτυπώσουμε τι εστί οικονομικό έγκλημα  όπου είναι το πιο επίκαιρο έγκλημα ανά τον κόσμο και πιο άμεσα για την μικρή μας χώρα. Τα οικονομικά εγκλήματα διαπράττονται σε εταιρείες, οργανισμούς και κράτη. Οι επιστημονικές έρευνες κατέδειξαν ότι τα οικονομικά εγκλήματα διαπράττονται από άτομα τα οποία είναι υπεράνω πάσης υποψίας. Συνεπώς αυτό το γεγονός καταδεικνύει ότι διαπράττονται από άτομα τα οποία είναι άρτια καταρτισμένα σε γνώση και τεχνική. Η τρομερή εξέλιξη της τεχνολογίας κατέστησε δύσκολη την  ανίχνευση έγκαιρα λόγω του ότι είναι πολύπλοκα. Δεν είναι τυχαίο ότι «βάπτισαν» το οικονομικό έγκλημα, ως έγκλημα «λευκού κολάρου» από καλοντυμένους και «ηθικούς μάνατζερ».

Τι είναι οικονομικό έγκλημα? Είναι ενσυνείδητη πράξη ενός ατόμου ή ομάδας ατόμων να αποσπάσουν οικονομικό όφελος δια ψευδών και ανήθικών πρακτικών μεθόδων. Για να καταδείξουμε την σύγχρονη γάγγραινα του κόστους των οικονομικών εγκλημάτων, αναφέρουμε ότι σύμφωνα με τους Καπαρδή και Τσολάκη (Οικονομικά Εγκλήματα στις Επιχειρήσεις, 2011) το ετήσιο κόστος στις ΗΠΑ αναφορικά με την επαγγελματική απάτη ανέρχεται σε 669 δις ευρώ. Συνεπώς σε Εθνικό και Παγκόσμιο επίπεδο το πρόβλημα έχει τραγικές και επικίνδυνες διαστάσεις. 

Η ανάλυση σε βάθος των οικονομικών εγκλημάτων δεν μπορεί να αποτυπωθεί ούτε σε ένα άρθρο ούτε σε μια επαγγελματική μελέτη. Ένας επαγγελματίας ερευνητής για να καταδείξει την γενικοποίσηση των αιτιών χρειάζεται χρόνια μελέτης και συλλογής πληροφοριών από τις Εθνικές Υπηρεσίες των διαφόρων κρατών σε παγκόσμια κλίμακα. Όταν εφαρμόζονται οι Χρηστοί Κανόνες Διοίκησης και οι επιστημονικές αναλύσεις σε Λογιστικά και Χρηματοοικονομικά μοντέλα τα οποία είναι συνδεδεμένα με νόμους και κώδικες τότε τα οικονομικά εγκλήματα μπορούν να μειωθούν σε μεγάλο βαθμό. Τέτοια μοντέλα είναι οι Λογιστικοί Δείκτες (Αccounting Ratios), Οριζόντιες και Κάθετες αναλύσεις σε διαχρονική βάση (Horizontal & Vertical trend analysis), Απόδοση της Επένδυσης (Return on Iinvestment), Ανάλυση Ρίσκου (Risk Analysis), Κόστος Κεφαλαίου (Cost of Capital), Καθαρή Παρούσα Αξία (NPV), Προεξοφλητική Ταμειακή Ροή (DCF), Διεθνή Λογιστικά Πρότυπα και Διεθνή Πρότυπα Χρηματοοικονομικής Αναφοράς (IAS & IFRS), Διεθνή Ελεγκτικά Πρότυπα (IAS), Κώδικας Εταιρικής Διακυβέρνησης (Corporate Governance)  όπως και πολλά άλλα Μοντέλα και Πρότυπα σε ποιοτική και ποσοτική ανάλυση. Υπάρχουν όλα τα επιστημονικά μοντέλα ανάλυσης και εντόπισης πιθανών στρεβλώσεων που οδηγούν σε οικονομικά εγκλήματα. Γι’ αυτό και στις μεγάλες εταιρείες / οργανισμούς υπάρχουν Τμήματα Εσωτερικού Ελέγχου. Κρίσιμο ερώτημα για οποιονδήποτε: Γιατί αποτυγχάνουν τα συστήματα εσωτερικού ελέγχου να εντοπίσουν τις απάτες πριν έρθει ο όλεθρος και η καταστροφή ενός μεγάλου οργανισμού ή κράτους? Τεράστιοι οργανισμοί εξαφανίστηκαν από τον χάρτη των επιχειρήσεων όπως η WorlCom, Parmalat, Enron, και Lehman Brothers με δισεκατομμύρια ευρώ/δολάρια κεφαλαιοποίηση. Κράτη οδηγήθηκαν σε πτώχευση όπως η Ελλάδα, Ιρλανδία, Ισλανδία και Ουγγαρία όπου αναγκάστηκαν να αναζητήσουν στήριξη από ΔΝΤ και Ε.Ε.

Για την επιτυχή εφαρμογή οποιουδήποτε επιστημονικού μοντέλου διοίκησης και εκτέλεσης στρατηγικής χρειάζεται η καλλιέργεια Ηθικής Κουλτούρας. Αν η διοίκηση εκτελείται από ανήθικους και διεφθαρμένους μάνατζερ τότε όλα είναι καταδικασμένα σε αποτυχία. Η Κουλτούρα δεν αλλάζει από την μια μέρα στην άλλη και ούτε σε ένα χρόνο. Χρειάζεται χάραξη Εθνικής Στρατηγικής σε διαχρονικό επίπεδο με εκτελεστές και επιμορφωτές άρτια καταρτισμένα ακαδημαϊκά και επαγγελματικά άτομα. Η Κουλτούρα εκφράζεται με τις Αξίες, τις Πράξεις, το πώς Ντυνόμαστε, και το πώς Συμπεριφερόμαστε (με ηθική και ευγένεια). Ως απλό παράδειγμα της σάπιας Κουλτούρας που μας διακατέχει προτρέπουμε οποιονδήποτε να διαβάσει τις εκάστοτε εκθέσεις του Γενικού Ελεγκτή της Δημοκρατίας. Λαός ο οποίος δεν διεκδικεί τα δικαιώματα του, δεν διαμαρτύρεται για τα κακώς έχοντα και παρακολουθεί να πράττονται εγκλήματα με απάθεια δεν έχει μέλλον, γι’αυτό  «Αν δεν Προγραμματίζεσαι, Προγραμματίζεσαι για να αποτύχεις».  Ως Κράτος τόσα χρόνια Προγραμματιζόμασταν για να αποτύχουμε. Συνεπώς η επαναχάραξη νέας Στρατηγικής είναι μονόδρομος για όλη την κοινωνία των πολιτών. 

Υστερόγραφο: Πριν περίπου ένα χρόνο περίπου δώσαμε τον τίτλο σε αρθογραφία «Έγκλημα κατά των πολιτών η πτώχευση μιας χώρας». Δυστυχώς επαληθευτήκαμε.

Εθνική Οικονομία και Στρατηγική Ηγεσία Διαχείρισης Κρίσεων

Αγαπητέ αναγνώστη δεν θα σε κουράσουμε με αναλύσεις επί αναλύσεων. Με τόσες αναλύσεις που έχουν δημοσιευθεί από έγκριτους επιστήμονες και ο πλέον μη ενημερωμένος πολίτης θα έχει άποψη για τα λάθη στην Εθνική Οικονομία.  Όλοι πλέον έχουμε καταλάβει και εμπεδώσει τι εστί να έχεις δυνατή Οικονομία και τι εστί να υπάρχει Κρίση με όλα τα τραγικά συνεπακόλουθα όπως αύξηση ανεργίας, μείωση βιοτικού επιπέδου, αποκλεισμός από τις Διεθνής Αγορές και πολλά άλλα τα οποία δεν χρειάζεται να τα αναφέρουμε γιατί είναι χιλιοειπωμένα.

Ο Στόχος του συγκεκριμένου άρθρου είναι να δημιουργεί Κριτική Σκέψη. Αφετηρία της συγγραφής του συγκεκριμένου άρθρου ήταν ένας τίτλος στον Τύπο «Πως το Ισραήλ απέφυγε τις επιπτώσεις της Κρίσης». Ο τίτλος υποδηλεί ότι το Ισραήλ οργάνωσε και εκτέλεσε με επιτυχία στρατηγικό σχέδιο διαχείρισης κρίσεων. Εμείς είμαστε σε ύφεση εδώ και 4 χρόνια και ακόμα ψαχνόμαστε για το αν θα καταφέρουμε να πληρώσουμε τους μισθούς του κρατικού μισθολογίου για τους επόμενους μήνες. Στην γλώσσα του Μάνατζμεντ και της Διοικητικής Επιστήμης χάσαμε τον «Στόχο». Τα στρατηγική εργαλεία μας καταδεικνύουν τον Στόχο και μας δίνουν και πολλαπλές επιλογές προς εξεύρεση και υλοποίηση σχεδίων δράσης προς αποφυγή ή και υπερκάλυψη των κρίσεων όπως έχει πετύχει το Ισραήλ και πολλές άλλες Ευρωπαϊκές Χώρες.

 Ένα απλό στρατηγικό μοντέλο είναι το «Porters Five Forces» όπου μας δίνει την λύση μεταξύ άλλων και της μελέτης των ανταγωνιστών. Αν μελετήσουμε τις χώρες της Ευρώπης και Μη, θα βρούμε έτοιμες λύσεις που εφάρμοσαν άλλες χώρες και εξήλθαν της κρίσης πολύ πιο γρήγορα με ελάχιστες επιπτώσεις. Για να γίνει αυτό χρειάζεται η σύσταση Πολυθεματικών Ομάδων Διαχείρισης Κρίσεων μακριά από Πολιτικές Σκοπιμότητες.

Η Στρατηγική Ηγεσία διαχείρισης κρίσεων πρέπει να αποτελείται από Πολυθεματικές ομάδες (cross functional crisis team), όπου οι γνώσεις και η ηγετική τους φυσιογνωμία θα δίνει άμεση αποτελεσματικότητα. Αν πάρουμε τον κρατικό τομέα τέτοιες ομάδες μπορεί να αποτελούνται από τους εκάστοτε αρχηγούς στρατού, αστυνομίας, πυροσβεστικής, έμπειρων συμβούλων, ακαδημαϊκών  και διακεκριμένων ατόμων σε θέματα χάραξης και εκτέλεσης στρατηγικής. Κράτη και οργανισμοί επιβιώνουν και αναπτύσσονται ανάλογα με το πόσο καλή προετοιμασία έκαναν ως προς τον προγραμματισμό και διαχείριση του χαρτοφυλακίου κρίσεων. Είναι πασιφανές πλέον ότι κάθε λάθος πληρώνεται πολύ ακριβά και σε ζωές (αυτοκτονίες λόγο οικονομικής κατάρρευσης) και σε κόστος. Ο λόγος είναι γιατί τα προβλήματα και οι πιθανοί κίνδυνοι είναι πολύπλοκοι γιατί το εξωτερικό περιβάλλον άλλαξε άρδην.

Στην παρούσα φάση που βρισκόμαστε θα μπορούσε να κυβερνήσει την χώρα μια υπερκομματική κυβέρνηση για 2 χρόνια με Στόχο να οδηγήσει την χώρα σε έξοδο από τα τόσα τραγικά προβλήματα που ταλανίζουν την χώρα. Το έπραξε η Ιταλία και η Ελλάδα σε κάποιο βαθμό όμως χρειάζεται αλλαγή Κουλτούρας και μεγάλης Πολιτικής Τόλμης. Προ ολίγων ημερών ο έντιμος βουλευτής του ΔΗ.ΣΥ Μάριος Μαυρίδης είχε την πολιτική τόλμη και έκφρασε κάποιες απόψεις και σχεδόν όλοι τον καταδίκασαν. Αυτό υποδηλεί ότι δεν δεχόμαστε την αντίθετη άποψη. Στην Διοικητική Επιστήμη υπάρχει η επιχειρηματολογία όπου υποστηρίζεις έμπρακτα την κάθε άποψη. Υπάρχουν πολλαπλές λύσεις όμως η «μαγκιά» είναι να εντοπίσεις την καλύτερη και υλοποιήσιμη. Γι’ αυτό πάντα καταδεικνύουμε την σημασία της Κριτικής Σκέψης. Τα κέντρα λήψης αποφάσεων έχουν την μαγκιά να οδηγήσουν την Κοινωνία των Πολιτών σε έξοδο από την παρατεταμένη κρίση? Αναμένουμε …

Τοπική Αυτοδιοίκηση και Στρατηγικό Μάνατζμεντ

Αγαπητοί αναγνώστες η συγγραφή αυτού του άρθρου είναι με αφορμή τις τελευταίες δηλώσεις από πλευράς των Αλέξη Γαλανού ότι κάποιοι Δήμοι θα κλίσουν και από πλευράς αρμόδιου υπουργού Ελένης Μαύρου, ότι όλοι οι Δήμοι αντιμετωπίζουν σοβαρά οικονομικά προβλήματα με συνεπακόλουθο να βρίσκονται στα πρόθυρα της χρεωκοπίας. Πριν ενάμιση χρόνο σε προηγούμενη αρθρογραφία με αναφορά στην Τοπική Αυτοδιοίκηση γράφαμε επί λέξη τα εξής «Η κατάσταση στους Δήμους είναι η ίδια με την κατάσταση στον δημόσιο τομέα. Όταν δεν λαμβάνονται μέτρα ουσίας με στοχευμένη στρατηγική η πτώχευση σαν κράτος ίσος και να μην είναι μακριά. Τα μηνύματα των υποβαθμίσεων των τραπεζών μας και της πιστοληπτικής ικανότητας του κράτους είναι προπομπός του τι θα επέλθει. Πάντα υπάρχει μια δικαιολογία αντί να αντικρίσουμε το πρόβλημα».

Δυστυχώς έχουμε επαληθευθεί στο τι θα επέλθει (α) πτώχευση του κράτους, (β) πρόβλημα στο χρηματοοικονομικό σύστημα με καταλυτικές αρνητικές επιπτώσεις, και (γ) κατάρρευση του παρόντος παρωχημένου μοντέλου διοίκησης στην Τοπική Αυτοδιοίκηση.  Στην Διοικητική Επιστήμη υπάρχουν όλα τα μοντέλα και εργαλεία για να μπορέσει ένας επιστήμονας ή ομάδα επιστημόνων να εντοπίσει τις στρεβλώσεις έγκαιρα, ώστε να οδηγήσει στη λήψη δραστικών αποφάσεων. Απλώς θα αναφέρω κάποια μοντέλα τα οποία είναι διαχρονικά και ούτε τις επόμενες εκατονταετίες θα αλλάξουν: SWOT Analysis, PESTLE Analysis, Life Cycle, Strategies for Growth, Feedback and Feedforward Control, 7s Framework, Budget & Budgeting Process, Strategic Planning Process &  Model, Cause and Effect Relationship, Principle and Agent Theory, Ratio Analysis, Trend Analysis (horizontal and vertical), Cost Drivers, Value Drivers, Cost and Benefit Analysis, Entry barriers & Exit barriers, Competitive Scope, Curve Analysis και τόσα άλλα τα οποία δεν χρειάζεται να αναφέρουμε.

Για τον μέσο αναγνώστη τον οποίο τα πιο πάνω σίγουρα θα του φαίνονται άγνωστα, αναφέρουμε σε γενικές γραμμές ότι η βοήθεια των πιο πάνω εργαλείων μας βοηθά να εντοπίζουμε τις στρεβλώσεις, τα ελλείμματα σε προϋπολογισμούς, τις ανισοσκέλειες σε θέματα ρευστότητας, τις οποιεσδήποτε αδυναμίες σε θέματα στρατηγικού προγραμματισμού, τις αποκλίσεις από τον προϋπολογισμό, τα αδύνατα και δυνατά σημεία, τις ευκαιρίες και κινδύνους, ανάλυση του εσωτερικού και εξωτερικού περιβάλλοντος, με αποτέλεσμα σε γενικές γραμμές να μπορεί ο καλός χειριστής και γνώστης της Διοικητικής Επιστήμης να είναι αποτελεσματικός.

Ερχόμαστε στον τίτλο του άρθρου για να δικαιολογήσουμε την σημασία και αξία του Στρατηγικού Μάνατζμεντ. Για να πτωχεύσει η Τοπική Αυτοδιοίκηση δεν είναι πρόβλημα μόνο σημερινό αλλά το πρόβλημα προϋπήρχε και προ πενταετίας και διαιωνιζόταν. Σήμερα το πρόβλημα βγήκε στην επιφάνεια για τον απλό λόγο ότι οι τράπεζες έκλεισαν την «βρύση του δανεισμού». Η εύκολη πρακτική του δανεισμού χωρίς Στρατηγικό Μάνατζμεντ και Προγραμματισμό, οδήγησε στα πρόθυρα της πτώχευσης και τις  Τοπικές  Αυτοδιοικήσεις. Ένα ολοκληρωμένο μοντέλο Στρατηγικού Μάνατζμεντ με απλά λόγια περιλαμβάνει το Όραμα, την Αποστολή, την Στρατηγική, τα Σχέδια Δράσης και την Τακτική. Τα πιο πάνω ελέγχονται αν είναι αποτελεσματικά από την σύγκριση των πραγματικών αποτελεσμάτων με τα προϋπολογιζόμενα. Αν υπάρχουν σημαντικές διαφορές/αποκλίσεις συνεπάγεται επανακαθορισμός της στρατηγικής.

Οι διοικήσεις όπου βασίζονται στην τύχη και χωρίς συγκεκριμένο Στρατηγικό Πλάνο, Όραμα και Αποστολή δεν οδηγούν πουθενά αλλά οδηγούν με μαθηματική ακρίβεια σε σύγκρουση. Οι χαρακτηριστικές φράσεις  «Όταν προγραμματίζεσαι λάθος, προγραμματίζεσαι για να αποτύχεις» και «Λάθος διάγνωση του προβλήματος, συνεπάγεται και λάθος λύση» μιλούν από μόνες τους. Το κάθε λάθος πλέον πληρώνεται πολύ ακριβά. Το περιβάλλον άλλαξε άρδην όμως εμείς μείναμε μονοδιάστατοι με μόνο αποτέλεσμα να εντοπίσουμε την πτώχευση, δηλαδή να αναγνωρίσουμε ότι «είμαστε κλινικά νεκροί».

Η Τοπική Αυτοδιοίκηση επιβάλλεται να ξαναχαραχτεί εκ βάθρων για τον απλό λόγο ότι το παρόν μοντέλο πτώχευσε. Ίσως και να χρειαστεί να γίνουν συγχωνεύσεις Δήμων για να επιβιώσουν και να επανακαθοριστεί ο αριθμός των κατοίκων για να μπορεί μια κοινότητα να μετεξελιχτεί σε Δήμο. Ο χαμηλός αριθμός των 8 χιλιάδων κατοίκων ως όριο να δεν λανθάνομαι δεν είναι ουσιώδες κριτήριο για μετεξέλιξη  σε Δήμο. Η μετεξέλιξη πρέπει να εξάγεται μέσα από εμπεριστατωμένη έρευνα και μελέτη βιωσιμότητας από προσοντούχους επιστήμονες και όχι μόνο  διαμέσου δημοψηφίσματος των κατοίκων. Θα τελειώσω το παρόν άρθρο αναφέροντας την φράση του Μέγα Έλληνα Φιλόσοφου «Δεν μπορώ να τους διδάξω τίποτα άλλο, παρά να έχουν κριτική σκέψη», γιατί χωρίς Κρίση δεν υπάρχει Μέλλον.

Δυστυχώς μας Οδηγήσατε στην Πτώχευση κύριοι!!!

Θα ξεκινήσω την συγγραφή αυτού του άρθρου με μια περίφημη φράση του Μεγάλου Ηγέτη Winston Churchill (Ο Τσιώρτσιηλ ήταν ο πρωθυπουργός της Μεγάλης Βρετανίας στον 2^ον Παγκόσμιο Πόλεμο) όπου κρίνεται άκρως επίκαιρη και καυστική στην παρούσα φάση της τραγικής μας Οικονομικής Θέσης «Οι Έλληνες είναι έξυπνος Λαός όμως κυβερνάται από «Κόλοκους», και η Τουρκία είναι «Κόλοκος» Λαός όπου κυβερνάται από Έξυπνους».

Τι τραγική ειρωνεία, να επαληθεύεται πλήρως μια φράση ενός άξιου Ηγέτη και Οραματιστή κατά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο μετά από σχεδόν 70 χρόνια. Δεν θα σταθούμε στην ανάλυση αριθμών και δεικτών στο παρόν άρθρο γιατί είναι ήδη χιλιο-ειπωμένα τα γεγονότα, όμως θα σταθούμε στην Κύρια Αιτία για το πώς φτάσαμε ως εδώ. Το μόνο σημείο το οποίο θα αναφέρουμε είναι ότι η διαχρονική ανικανότητα στο Μάνατζμεντ (Μυωπικό Μάνατζμεντ) και η Ανήθικη Κουλτούρα που μας διακατέχει, μας οδήγησαν στον Μηχανισμό Στήριξης όπου θα ξεκινήσει ένας 3^ος Αττίλας για την Κοινωνία των Πολιτών της χώρας μας. Απλώς η παρούσα κυβέρνηση/συγκυβέρνηση και λοιποί ταγοί του πολιτικο-κοινωνικού σάπιου συστήματος έβαλαν την «ταφόπλακα» για τα δεινά τα οποία επέρχονται. Γιατί επί καιρό πρώην υπουργού οικονομικών Χαρίλαου Σταυράκη το μόνο που έπραττε ήταν να δανείζεται με συνεπακόλουθο να διογκώνεται το δημόσιο χρέος επικίνδυνα και περεταίρω να δημιουργούνται τεράστιες στρεβλώσεις στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών με το εξανέμισμα αρκετών εκατοντάδων εκατομμυρίων άστοχα και άσκοπα σε πολιτικούς πρόσφυγες και επιδόματα σε άκαιρο χρόνο.  

Στην Διοικητική Επιστήμη δεν υπάρχει αιτία η οποία να μην μπορεί να αναλυθεί με απλές ερμηνείες σε επιστημονική βάση. Η κατάρρευση μας προέρχεται από την κύρια αιτία όπου είναι η σάπια Κουλτούρα που μας διακατέχει ως Έλληνες. Η Κουλτούρα αντικατοπτρίζει τον τρόπο ζωής μας. Πώς ζούσαμε? Ζούσαμε μέσα σε ένα διεφθαρμένο σύστημα, με δανεικά, κουμπαροκρατίες, αναξιοκρατία, βόλεμα ημετέρων, μίζες όπου τα περισσότερα περιγράφονται με πλήρη σαφήνεια σε ένα εξαιρετικό βιβλίο  των Μαρία Κραμβιά-Καπαρδή και Χρίστου Τσολάκη «Οικονομικά Εγκλήματα Στις Επιχειρήσεις». Δυστυχώς όταν τεκμηριώνεται η αλήθεια πάντα σε κάποιους καιροσκόπους δεν αρέσει. Ένα από τα θεμελιώδη Κεφάλαια για τους σπουδαστές στην Διοίκηση Επιχειρήσεων (MBA) είναι η Εταιρική Κουλτούρα σε πολύπλευρη διάσταση. Γιατί στεκόμαστε στην Κουλτούρα? Γιατί η Κουλτούρα είναι η θεμελιώδης αφετηρία των πάντων, όπως Οράματος, Αποστολής, Στρατηγικής και Σχεδίων Δράσης. Αν η Κουλτούρα ενός Κράτους ή μεγάλου Οργανισμού είναι Κουλτούρα διαφθοράς τότε και η Στρατηγική και τα Σχέδια Δράσης θα εμπεριέχουν το στοιχείο της διαφθοράς όπως στην δική μας περίπτωσης.

Σημαντικό ερώτημα για τον αναγνώστη είναι το πώς συνδέονται Κουλτούρα και Οικονομία? Ως πιο πάνω υποδείξαμε ότι η Κουλτούρα εκφράζει τον τρόπο ζωής μας σε Γενική Εικόνα, όμως σε θέμα Οικονομίας, πιο εξειδικευμένα εκφράζει τον τρόπο με τον οποίο διαχειρίστηκαν τα κέντρα εξουσίας το δημόσιο χρήμα, δηλαδή το χρήμα των πολιτών. Δυστυχώς πάντα όλες οι ενέργειες μετρούνται εκ του αποτελέσματος. Δυστυχώς οι αριθμοί λένε πάντα την αλήθεια και αυτοί την στιγμή είμαστε οικονομικά «κλινικά νεκροί». Στην Λογιστική και Εταιρικό Δίκαιο αναφέρεται σε νομικό άρθρο στον Περί Εταιρειών Νόμου ότι «οποιοσδήποτε οργανισμός δεν μπορεί να αντεπεξέλθει στις τρέχουσες υποχρεώσεις» είναι υπό καθεστώς πτώχευσης. Οργανισμός ή Κράτος την ίδια σημασία έχει το άρθρο περί εταιρειών νόμου.  Αυτή την στιγμή «δκιακονούμε» δανεικά για να βγούμε από τον αναπνευστήρα.

Ο Τσιώτρσιηλ μας αποκάλεσε «Κόλοκους» και το αποδείξαμε ακράδαντα μέσα από την ιστορική μας πορεία – παράδοση του 37% των εδαφών μας στους Τούρκους και τώρα η Οικονομικά κατάρευση. Τι παιχνίδι μας παίζει και αυτή η Τρόικα όπου πίσω από την ράχη μας θα μας περιγελούν με το βαθμό της ανικανότητας σε θέματα διοίκησης. Η Τρόικα θα μας παίρνει από μήνα σε μήνα μέχρι να κηρύξουμε στάση πληρωμών για να μας επιβάλουν τα εξοντωτικά μέτρα και τα ύπουλα σχέδια εξουσίας. Μήπως εποφθαλμιούν το φυσικό αέριο? Τι κυριαρχία θα παραχωρήσουμε στο «Μνημόνιο» ως κρατική εγγύηση? Μας μελέτησαν και μας γνωρίζουν ως ανοιχτό βιβλίο και ας προσπαθούν κάποιοι ταγοί να το παίξουν δήθεν σκληροί στις διαπραγματεύσεις. Για να μην σας κουράσω φίλοι αναγνώστες απλώς θα αναφέρω ότι λαός ο οποίος δεν διεκδικεί τα δίκαια του, κανένας δεν τον λαμβάνει υπόψη. 

Εν η Κρίση Λαλώ σου!!!

1.      Υποβαθμιστήκαμε όπου με βαθμολογία «ΑΑΑ» πήγαμε σε «ΒΒ-» δηλαδή στα σκουπίδια στην γλώσσα των χρηματοοικονομικών. Εν η Κρίση Λαλώ σου!!!

2.      Χάθηκε το ρευστό από την αγορά. Εν η Κρίση Λαλώ σου!!!

3.      Καθημερινά κλείνουν επιχειρήσεις. Εν η Κρίση Λαλώ σου!!!

4.      Οι άνεργοι έφτασαν τον αριθμό ρεκόρ των 35,500 και ακόμα τα χειρότερα έπονται. Εν η Κρίση Λαλώ σου!!!

5.      Με το Ελληνικό κούρεμα μας κούρεψαν και εμάς. Πως εκτιμήσαμε τον κίνδυνο της επένδυσης στα Ελληνικά Ομόλογα? Εν η Κρίση Λαλώ σου!!!

6.      Ανάπτυξη δεν υπάρχει εδώ και 4 χρόνια. Εν η Κρίση Λαλώ σου!!!

7.      Επικοινωνία μεταξύ πρώην υπουργού οικονομικών (Χαρίλαου Σταυράκη) και πρώην διοικητική Κεντρικής Τράπεζας δεν υπήρχε για 3 χρόνια. Εν η Κρίση Λαλώ σου!!!

8.      Ο πρώην διοικητής της Κεντρικής Τράπεζας όταν έληξε η θητεία του έγινε λαλίστατος. Που ήσουν κύριε Ορφανίδη και κύριοι κυβερνώντες τα προηγούμενα 4 χρόνια. Εν η Κρίση Λαλώ σου!!!

9.      Η Κυπριακή Οικονομία θα περάσει αλώβητη από την κρίση κατά τους κυβερνώντες, δυστυχώς βουλιάζουμε ανάφερε πρόσφατα ο πρόεδρος. Δυστυχώς πρόεδρε άργησες 4 χρόνια να εκτιμήσεις τον κίνδυνο που διέτρεχε η χώρα μας. Εν η Κρίση Λαλώ σου!!!

10.  Το Ισοζύγιο Τρεχουσών Συναλλαγών παρουσιάζει από το 2005 σημαντικές ανισοσκέλειες προκαλώντας μεγάλα ελλείμματα. Εν η Κρίση Λαλώ σου!!!

11.  Έχουμε το πιο ψηλό σε ποσοστό κρατικό μισθολόγιο με μεγάλη διαφορά από τον μέσο όρο της Ε.Ε. Εν η Κρίση Λαλώ σου!!!

Υπάρχουν και τόσα άλλα που μπορούμε να αναφέρουμε. Είναι εύκολο να τα φορτώνουμε όλα στην κρίση, κατά τη λαϊκή μας ρήση τα φορτώσαμε στον «πετεινό». Το θεωρούμαι πολύ άκομψο να ισχυρίζονται κάποιοι ότι εδώ που φτάσαμε είναι μόνο εξ’ υπαιτιότητας των τραπεζών. Περαιτέρω είναι και άκομψο γιατί κάποιοι υποτιμούν την νοημοσύνη μας. Μας φταίνε όλοι οι άλλοι όπως οι κακοί ξένοι οίκοι αξιολόγησης και το νεοφιλελεύθερο σύστημα στην οικονομία. Χωρίς Όραμα, Αποστολή και Στρατηγική που δυστυχώς δεν είχαμε είμαστε «χαμένοι από χέρι». Τονίζουμε ότι στον κόσμο της οικονομίας τίποτα δεν είναι στην τύχη. Καταφεύγουμε στην τύχη όταν δεν έχουμε ξεκάθαρα Σχέδια Δράσης ή είμαστε ανεπαρκείς για να δράσουμε αποτελεσματικά. Αν δεν προγραμματίζεσαι, προγραμματίζεσαι για να αποτύχεις.

Κρίσιμα Ερωτήματα για το ΓΕΣΥ

Ειναι πασιφανές ότι έχουν γραφεί και ειπωθεί πάρα πολλά για την οργάνωση και υλοποίηση του Γενικού Σχεδίου Υγείας (ΓΕΣΥ). Ήρθαν εμπειρογνώμονες από τις εκάστοτε κυβερνήσεις, παραδόθηκαν μελέτες, διορίσθηκαν διοικητικά συμβούλια, εκπαιδεύτηκε προσωπικό, αγοράστηκε εξοπλισμός και πολλά άλλα. Συνεπώς για να υλοποιηθούν τα πιο πάνω συνεπάγεται κόστος δεκάδων αν όχι εκατοντάδων εκατομμυρίων ευρώ.

Τα εκατομμύρια για την εφαρμογή του ΓΕΣΥ είναι από την τζέπη και το υστέρημα του Κύπριου φορολογούμενου. Είναι πολλά τα κριτικά ερωτήματα και οι ευθύνες γι’ αυτούς που βρίσκονται στα κέντρα λήψης αποφάσεων και εννοούμε τους εκάστοτε κυβερνώντες και βουλή (εκτελεστική και νομοθετική εξουσία) ως πιο κάτω: (1) αν υπάρχει ξεκάθαρο πλάνο εκτέλεσης και υλοποίησης του ΓΕΣΥ είναι ευθύνη του υπουργού Υγείας να το δημοσιεύσει γιατί υπάρχουν διφορούμενες απόψεις ως προς την υλοποίηση ή όχι, οι οποίες δημοσιεύθηκαν στον τύπο, (2) αν δεν υπάρχει, προς τι τότε όλη αυτή η  διασπάθιση τόσον εκατομμυρίων στην «μαύρη τρύπα», (3) για να εγκρίνει η βουλή τον προϋπολογισμό του ΓΕΣΥ συνεπάγεται λογικά ότι έχει εμπεριστατωμένη μελέτη για συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα εκτέλεσης του ΓΕΣΥ, (4) εφόσον υπάρχει τόση τρομερή καθυστέρηση στην υλοποίηση του γιατί ψηφίζονται τα κονδύλια των εκατομμυρίων ευρώ, (5) ποιος είναι υπόλογος για την διασπάθιση εκατομμυρίων ευρώ?

Όλα τα πιο πάνω, δηλαδή ο τρόπος και ο σκοπός που λαμβάνονται αποφάσεις υποδηλούν και την κουλτούρα ενός λαού. Δυστυχώς στην χώρα μας είμαστε σε κάποια θέματα χωρίς καμία υπερβολή στον πάτο. Δεν μαθαίνουμε από τα λάθη μας γιατί όλα περιστρέφονται γύρω από μικροπολιτικές και κομματικές σκοπιμότητες. Για να αλλάξει η παρούσα κατάσταση της σάπιας κουλτούρας χρειάζονται τρομερές προσπάθειες επιμόρφωσης, οργάνωσης, εκτέλεσης, επιλογής των κατάλληλων εκπαιδευτών όπου η αρχή της αλλαγής ξεκινά από το σπίτι και το σχολείο. Γιατί αυτό θα το πετύχουμε όταν ο πολίτης αυτής της χώρας θα αγαπά την πατρίδα του πρώτα και μετά θα βάζει το προσωπικό συμφέρον.

 Απλώς αναφέρω ένα παράδειγμα για να τεκμηριωθούν τα πιο πάνω προαναφερθέντα: στην Αμερική για να καταπολεμηθεί η απάτη από μεγάλα διευθυντικά στελέχη διαμέσου ενός προγράμματος, η Κυβέρνηση σε συνεργασία με την Παγκόσμια Τράπεζα εισήγαγαν στο δημοτικό σχολείο μάθημα για την αξία του χρήματος, την απάτη, τις συνέπειες της απάτης και τις βασικές αρχές του ηθικού μάνατζμεντ. Τελειώνοντας να αναφέρω ότι στην χώρα μας δεν μάθαμε να διεκδικούμε τα δικαιώματα μας. Όταν μάθουμε να τα διεκδικούμε τότε θα έχουμε και τον κατάλληλο σεβασμό από όλους.

Οικονομία και Ανάπτυξη ως αδιαχώρητα Συστατικά

Πολλά έχουν γραφεί για το θέμα της Οικονομίας και Ανάπτυξης. Σε αυτό το άρθρο θα αναλύσουμε με απλή γλώσσα το λόγο γιατί «Η Οικονομία και Ανάπτυξη είναι αδιαχώρητα Συστατικά». Η Οικονομία για να αναπτυχθεί τουλάχιστον με ελάχιστους ικανοποιητικούς ρυθμούς ανάπτυξης χρειάζεται να κυμαίνεται στο 1,5% - 2,5%. Πέραν του 3% μιλούμε για καλούς ρυθμούς ανάπτυξης. Η Οικονομία για να βρίσκεται σε υγιές τροχιά πρέπει να περιβάλλεται από τον μανδύα της Ανάπτυξης, γι’ αυτό χρησιμοποιείται η Ανάπτυξη ως προωθητήρας για την Οικονομία.

Η Ανάπτυξη επιτυγχάνεται μέσω πολλών καναλιών. Δεν είναι αόριστη έννοια γι’ αυτό υπάρχουν διάφορες στρατηγικές μέθοδοι υλοποίησης. Η Διοικητική Επιστήμη έχει καθορίσει διαμέσου δεκαετιών έρευνας στον πραγματικό κόσμο της Οικονομίας τις ανάλογες στρατηγικές ανάπτυξης (strategies for growth). Δύο από τις πιο δημοφιλής στρατηγικές ανάπτυξης είναι η επεκτατική στρατηγική (expansion strategy) και η στρατηγική διαφοροποίησης/διασκόρπισης ρίσκου (diversification strategy). Και τα δύο μοντέλα στρατηγικών Ανάπτυξης έχουν εφαρμογή και σε Εταιρικό επίπεδο και σε Κρατικό επίπεδο. Στην συγκριμένη αρθρογραφία θα στοχεύσουμε να καταδείξουμε την Ανάπτυξη σε Κρατικό επίπεδο.

Η επεκτατική στρατηγική (expansion strategy) αναφέρεται στην στρατηγική ανάπτυξη  προς εξεύρεση νέων αγορών (Markets), νέου πελατολογίου, δηλαδή προσέλκυση νέων αγοραστών και επενδυτών. Όμως για να χαρτογραφηθούν τα πιο πάνω χρειάζεται να κινηθεί ένας ολόκληρος μηχανισμός συλλογής πληροφοριών, παραγωγής γνώσης και προπάντων να υπάρχει κριτική σκέψη. Επιπρόσθετα χρειάζεται η σύσταση πολυθεματικής ομάδας με άτομα άρτια καταρτισμένα να μελετούν και να αναλύουν συνεχώς το παγκόσμιο περιβάλλον. Στην δική μας περίπτωση ως Κύπρος, τι έχουμε να επιδείξουμε ως στρατηγική εφαρμογή?  Οι παγκόσμιες χρηματαγορές μας απέκλισαν, το επιτόκιο δανεισμού του Κράτους είναι απαγορευτικό στο 13-14%, νέοι επενδυτές δεν υπάρχουν – ουδεμία επένδυση έγινε τα τελευταία τέσσερα χρόνια, όπου φτάσαμε συνεχώς να δανειζόμαστε και θα έρθει η ώρα που θα πάθουμε χειρότερα από την Ελλάδα. Γιατί όταν δανείζεσαι συνεπάγεται ότι δημιουργείς μόνο χρέη και όταν έρθει η ώρα της αποπληρωμής όπου θα είσαι στραγγαλισμένος και αυτοεγκλωβισμένος από παντού θα αναγκαστείς να υπογράψεις το οποιονδήποτε μνημόνιο σου φέρουν χωρίς να έχεις την δύναμη της διαπραγμάτευσης.

Ως χώρα επιβάλλεται να στοχεύσουμε με καθαρό Όραμα, Αποστολή και Στρηγική το τι θέλουμε. Ως παράδειγμα ας παραθέσουμε το εξής σενάριο: επεκτατική στρατηγική θα ήταν η προσέλκυση και εμπλουτισμός του τουριστικού ρεύματος από 1,8εκ. τουρίστες σε 2,2εκ τουρίστες. Καλό είναι να γράφετε στο χαρτί, στην πράξη όμως υλοποιείται? Πως μπορούμε να πετύχουμε τέτοια ανάπτυξη? Μπορούμε να πετύχουμε διαμέσου δημιουργίας θεματικών Πάρκων, ανάπτυξης Μαρίνων, αναβάθμισης Λιμανιών, Γηπέδων Γκολφ, Καζίνο και συνεχής επιμόρφωσης όλων των εμπλεκομένων στο τουριστικό προϊόν. Τα πιο πάνω έργα υποδομής μπορούν να εκτελεστούν δια της μεθόδου B.O.T., όμως και ο επιχειρηματίας ο οποίος θα επενδύσει χρειάζεται κάποια κίνητρα τα οποία επιβάλλεται να δοθούν. Παράδειγμα η δημιουργία των νέων αεροδρομίων, όπου οι Γάλλοι αποκόμισαν σημαντικά οφέλη για να επενδύσουν €650εκ. όπου και από την πλευρά του κράτους κερδήθηκαν πολλαπλάσια και διαχρονικά οφέλη.

Το κρίσιμο ερώτημα είναι ποιοί τουρίστες θα χρησιμοποιούν τα πάνω ώστε να αφήσουν στην χώρα ως εισόδημα εκατοντάδες εκατομμύρια ως εισροή συναλλάγματος (cash inflow). Πριν προχωρήσουμε στην δημιουργία των πάνω εγκαταστάσεων θα πρέπει να στοχεύσουμε σε συγκεκριμένη μάζα τουριστών. Συνεπώς πρέπει να μελετήσουμε την οικονομική κατάσταση των ευρωπαίων και άλλων χωρών, όπως ρυθμός ανάπτυξης, ανεργία, πλεονάσματα, το κατά-κεφαλή εισόδημα, τις προτιμήσεις των ευρωπαίων και οποιονδήποτε άλλων πιθανών τουριστών, και αν υπάρχει εύκολη και συμφέρουσα οικονομική πρόσβαση στην Κύπρο. Ο λόγος που αναφέρουμε τις πιο πάνω στοχεύσεις είναι για να χαραχτεί και αναπτυχθεί το σχέδιο δράσης. Γιατί αν δεν υπάρχει συγκεκριμένο σχέδιο δράσης αποτελεσματικής προσέλκυσης τουριστών τότε οι εγκαταστάσεις θα μας μείνουν όπως έμειναν αναξιοποίητα και τα αξίας δισεκατομμυρίων έργων στην Ελλάδα Ολυμπιακά Έργα. 

Στην στρατηγική διαφοροποίησης/διασκορπισμού ρίσκου (diversification strategy), από σκοπιά στρατηγικού Μάρκετινγκ, επιβάλλεται η πλήρης ανάλυση της συνεισφοράς όλων των τομέων στο ΑΕΠ. Δεν είναι στρατηγικά ωφέλιμο να εξαρτόμαστε από ένα οι δύο τομείς, γιατί τυχών κατάρρευση του ενός θα δημιουργήσει μεγάλες στρεβλώσεις και προβλήματα στην Οικονομία. Η Κύπρος είχε τρία πολύ δυνατά Brands/Portfolios – Κατασκευές, Τουρισμό και Χρηματοπιστωτικό σύστημα – όπου με ανεπαρκείς και λανθασμένες διαχρονικές στρατηγικές κατάφερε να συρρικνώσει τις κατασκευές και τουρισμό και επιπρόσθετα κατάφερε να απειλείται και η κορωνίδα της Οικονομίας που είναι το χρηματοπιστωτικό σύστημα.  Η Ανάπτυξη των πιο πάνω τριών δυνατών Brands θα έδινε τρομερή ώθηση στην Οικονομία με όλα τα συνεπακόλουθα ωφέλει, όπως νέες θέσεις εργασίας, ρυθμό ανάπτυξης, εισροή ξένων κεφαλαίων όπου θα ενδυνάμωνε και το τραπεζικό σύστημα και τέλος θα άνοιγε και την πόρτα της χώρας προς τις διεθνής Αγορές (Markets) με την παράλληλη ορθολογιστική διαχείριση των δημοσιονομικών οικονομικών.

Τελειώνοντας την συγγραφή αυτού του άρθρου τονίζουμε την επιτακτική ίδρυση και ανάπτυξη Ινστιτούτων Έρευνας σε θέματα Οικονομίας και Διοίκησης/Μάνατζμεντ μακριά από μικροπολιτικές σκοπιμότητες, όπου η αποστολή των θα είναι η παραγωγή νέας γνώσης και περαιτέρω καινοτομικής γνώσης. Γιατί χωρίς καινοτομία δεν μπορεί να υπάρξει ο ανάλογος ρυθμός ανάπτυξης. Σε τελική ανάλυση μπορεί να παραχθεί στρατηγική ανάπτυξης χωρίς το κράτος να βγάλει ένα Σεντ από τα ταμεία του. Χρειάζεται όμως επιστήμονες οραματιστές και άτομα από τον κόσμο της Διοικητικής Επιστήμης γιατί από την θεωρεία στην Πράξη είναι μια τεράστια απόσταση. Τίποτα δεν είναι ακατόρθωτο όταν υπάρχει Στόχευση, Στρατηγική, Σχέδιο Δράσης και πάνω από όλα κατάλληλη Κουλτούρα για το καλό της Κοινωνίας των Πολιτών.

Εθνική Οικονομία, Όραμα και Αποστολή

Η συγγραφή κάθε άρθρου επιβάλλεται να έχει στόχο και να παρουσιάζει μια συνοχή στην δομή του. Πρέπει να είναι απλά γραμμένο με κατανοητή γλώσσα ιδίως όταν αναφερόμαστε σε θέματα Οικονομίας και Διοίκησης/Μάνατζμεντ και περαιτέρω να δημιουργεί κριτική σκέψη στον κάθε αναγνώστη. Στο παρόν άρθρο δώσαμε τον τίτλο «Εθνική Οικονομία, Όραμα και Αποστολή (National Economy, Vision and Mission Statements). Τρεις λέξεις οι οποίες αποτελούν το ‘Α’ και το ‘Ω’, κυρίως στο παρών παγκόσμιο περιβάλλον. Στην πιο κάτω ανάλυση θα δώσουμε την έννοια και σημασία του τίτλου και θα εξηγήσουμε την αδιαχώρητη συνοχή των τριών εννοιών.

Ο όρος Εθνική(ες)  Οικονομία(ες) αφορά τον όρο του Οικονομικού Συστήματος της οποιασδήποτε χώρας το οποίο αποτελείται από τα συστατικά μέρη όπως Αγορά Εργασίας, Κεφάλαιο, Χρηματοδότηση, Διαχείριση Πόρων, Παραγωγή, Εμπορία και Διανομή  Εμπορευμάτων & Υπηρεσιών, Προσέλκυση Επενδύσεων, Καινοτομία, και Επιχειρηματικότητα. Τα πιο πάνω συνθέτουν την Εικόνα της Εθνικής Οικονομίας ή οποία αποτυπώνεται μέσα από συγκεκριμένες Λογιστικές Οικονομικές Καταστάσεις με δείκτες πλήρως μετρίσιμους οι οποίοι χωρίζονται σε δύο κατηγορίες, τους ποσοτικούς και ποιοτικούς.

 Όραμα (Vision) είναι ο στόχος και ο σκοπός ενός κράτους/οργανισμού και τι φιλοδοξεί να πετύχει. Το Όραμα μπορεί να εφαρμοστεί σε όλα τα επίπεδα, όπως προσωπικό επίπεδο, σε εταιρικό και ακόμα σε κρατικό επίπεδο. Κράτη, οργανισμοί, εταιρείες χωρίς όραμα είναι σαν να οδεύουν στο άγνωστο με βάρκα την ελπίδα. Είναι μεγάλη η ευθύνη των ηγετών στην ανώτατη πυραμίδα όπου και να βρίσκονται, στο τιμόνι ενός κράτους ή στο τιμόνι ενός μεγάλου οργανισμού. Για να πετύχει η εφαρμογή ενός οράματος χρειάζεται δέσμευση από την ανώτατη ηγεσία και ταυτόχρονα δημιουργίας κατάλληλης κουλτούρας. Να μην ξεχνούμε ότι πάντα η κύρια πηγή για την υιοθέτηση και εφαρμογή είναι ο ανθρώπινος παράγοντας. Πιθανές δεσμεύσεις για την επίτευξη ενός οράματος είναι η προσφορά νέων προϊόντων, η διασφάλιση ποιότητας και υπευθυνότητας προς τους πελάτες, δημιουργία καλύτερου εργασιακού περιβάλλοντος, και διασφάλιση διαχρονικής οικονομικής ανάπτυξης προς όφελος των stakeholders (μετόχων, υπαλλήλων, πιστωτών, χρεωστών).  Η υιοθέτηση ενός ισχυρού Οράματος προσδίδει την κοινή κατεύθυνση και μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως σημείο αναφοράς μετρήσεως της παρούσας κατάστασης με την μελλοντική επιτυχία. Περαιτέρω το Όραμα για να πετύχει πρέπει να έχει απήχηση και στον τελευταίο ιεραρχικά υπάλληλο, να είναι ευκολονόητο, ρεαλιστικό και δημιουργικό.

Αποστολή (Mission Statement) είναι η σαφής δήλωση ενός κράτους/οργανισμού για τους στόχους τους οποίους έχει θέση και φιλοδοξεί να πετύχει. Η Αποστολή είναι συνδεδεμένη με το Όραμα (Vision) του οποιουδήποτε κράτους/οργανισμού. Η Αποστολή μπορεί να εφαρμοστεί σε προσωπικό επίπεδο, σε εταιρικό και ακόμα σε κρατικό επίπεδο. Μια καθορισμένη με σαφήνεια Αποστολή είναι η βάση για την ανάπτυξη όλων των επόμενων στόχων και των σχεδίων. Κατά συνέπεια η δήλωση Αποστολής της επιχείρησης διακρίνει το επιχειρησιακό πεδίο από τους ανταγωνιστές της. Κράτη, οργανισμοί, εταιρείες χωρίς ξεκάθαρη Αποστολή είναι σαν να οδεύουν στο άγνωστο με βάρκα την ελπίδα. Είναι μεγάλη η ευθύνη των ηγετών στην ανώτατη πυραμίδα όπου και να βρίσκονται, στο τιμόνι ενός κράτους ή στο τιμόνι ενός μεγάλου οργανισμού. Για να πετύχει η εφαρμογή της Αποστολής, όπως αναφέραμε πιο πάνω και στην υλοποίηση του Οράματος, χρειάζεται δέσμευση από την ανώτατη ηγεσία και ταυτόχρονα δημιουργία κατάλληλης κουλτούρας.

Η Διοικητική Επιστήμη παρέχει όλα τα εφόδια και προετοιμάζει τα άτομα τα οποία θα είναι οι Ηγέτες, είτε σε κρατικό επίπεδο είτε σε εταιρικό επίπεδο. Το κρίσιμο ερώτημα είναι ότι η χώρα μας έχει την υποδομή και την κατάλληλη εκπαίδευση ώστε να προετοιμάζει τους μέλλοντες Ηγέτες? Ερώτημα το οποίο χρίζει μεγάλης επιστημονικής μελέτης. Πως εξάγουμε αυτό το ερώτημα? Το στηρίζουμε σε δύο γεγονότα ως εξής: (1) πως είναι δυνατόν να μην υπάρχει η δυνατότητα εξεύρεσης κοινού υποψήφιου σε όλα τα κόμματα πλην του ΔΗΣΥ. Αυτό υποδηλεί την έλλειψη Ηγέτη κοινά αποδεχτού σε κρατικό επίπεδο. (2) Το δεύτερο γεγονός είναι η κατάδειξη της έρευνας από τον καθηγητή του CIIM, Δρ. Πουντζιουρή, ότι το 50% των κυπριακών εταιρειών πτωχεύουν με την μετάβαση στην πρώτη γενιά.

Τα ποιο πάνω καταδεικνύουν ότι δεν υπάρχει Όραμα και Αποστολή το οποίο να είναι ρεαλιστικό και υλοποιήσιμο, ή δεν υπάρχει καθόλου, όπου μας θυμίζει κατά την λαϊκή μας ρήση τα τρία «ΟΥ», όπου εξάγονται από την λαϊκή λέξη «ΚΟΥΤΟΥΡΟΥ». Το Όραμα και η Αποστολή χαρτογραφούνται και μετά ακολουθούν ως αδιαχώρητο συστατικό η χάραξη Στρατηγικής σε τρία επίπεδα, Εταιρικό/Κρατικό (Corporate/National), Επιχειρησιακό (Business), και σε Τμηματικό (Functional). Όταν χαραχτούν τα ποιο πάνω χαρτογραφείται η τακτική η οποία θα υλοποιήσει την στρατηγική διαμέσου των Σχεδίων Δράσης (Action Plans).

Επανέρχομαι στο Μέγα Θέμα Εθνική Οικονομία όπου εξαρτάται και το Μέλλον εμάς και των επόμενων γενεών. Επαναλαμβάνουμε ότι για να πτωχεύσει μια χώρα ή ένας οργανισμός συνεπάγεται ότι έγιναν τραγικά λάθη σε διαχρονική βάση. Στην παρούσα κατάσταση που βρίσκεται η χώρα νιώθουμε ότι χάθηκε το «Μέτρο» σε όλες τις πράξεις και ενέργειες. Φταίνε όλοι οι «Άλλοι» εκτός από «Εμάς». Σε παλαιότερη δημοσίευση, δημοσιεύσαμε το άρθρο «Το Προφίλ του Επιτυχημένου και Αποτυχημένου Μάνατζερ». Πιο κάτω αναφέρουμε κάποια σημεία του Επιτυχημένου και Αποτυχημένου Μάνατζερ και ο κάθε ένας ας βγάλει τα δικά του συμπεράσματα:

•  Ο νικητής κάνει λάθη και λέει: «Έκανα λάθη». Ο αποτυχημένος λέει «δεν έφταιξα εγώ».
• Ο νικητής αποδίδει την νίκη του στην καλή του τύχη, παρόλο που δεν οφειλόταν εκεί. Ο αποτυχημένος αποδίδει την ήττα του στην κακή του τύχη, παρόλο που δεν οφειλόταν εκεί.
• Ο νικητής δουλεύει περισσότερο από τον αποτυχημένο και έχει πολύ ελεύθερο χρόνο. Ο αποτυχημένος είναι πάντα «πολύ πολυάσχολος».
• Ο επιτυχημένος αντιμετωπίζει το πρόβλημα. Ο αποτυχημένος προσπαθεί να το αποφύγει.

Το κρίσιμο συμπέρασμα είναι ότι ως χώρα έχουμε Όραμα, Αποστολή, Στρατηγική και Σχέδια Δράσης δια να εξέλθουμε της κρίσιμης κατάστασης? Όταν το Οκτώβριο του 2008 μιλούσαμε για ύφεση κάποιοι άλλοι πανηγύριζαν και εξάγγελλαν ρυθμούς ανάπτυξης 3.7% και ότι η κρίση δεν θα μας αγγίξει. Μήπως εμείς ζούσαμε σε άλλο πλανήτη ή αυτοί? Τώρα μιλούν για Μηχανισμό Στήριξης με ανώδυνα μέτρα αν είναι δυνατόν. Δυστυχώς στη χώρα μας χάθηκαν οι αξίες, γιατί αν υπήρχαν και στον ελάχιστο βαθμό θα βλέπαμε παραιτήσεις «Τσουνάμι» σε όλα τα επίπεδα. Άξιος είναι αυτός ο οποίος έχει πολιτειακό αξίωμα και υπηρετεί την Κοινωνία των Πολιτών με συνέπεια και ουσία. Δυστυχώς σε θέματα Διοίκησης είμαστε έτη φωτός από τον πραγματικό κόσμο της Οικονομίας, Μάνατζμεντ και Στρατηγικής. 

Εθνική Οικονομία και Νέα Αρχή Στρατηγικού Σχεδιασμού

Θα αρχίσω την συγγραφή αυτού του άρθρου εμπνευσμένος από την φράση σε ένα από τα Εθνικά Τραγούδια του Μεγάλου Μουσουργού Μίκη Θεοδωράκη «Νέο Ξεκίνημα Νέοι Αγώνες».  Στην παρούσα κατάσταση που βρίσκεται η Εθνική μας Οικονομία ο Τίτλος του Τραγουδιού είναι συναφές και  με το Εθνικό Οικονομικό Πρόβλημα. Όταν μιλάμε για Νέο Ξεκίνημα και Νέους Αγώνες, μιλάμε για αγώνες προς διάσωση της Εθνικής Οικονομίας, όπου στην περίπτωση της Εθνικής Οικονομίας επιβάλλεται η συστράτευση των πάντων, μηδενός εξαιρουμένου.

Το μέγα κριτικό σημείο είναι ότι από την Θεωρεία στην Πράξη είναι μια τεράστια απόσταση. Άλλο η Θεωρεία και άλλο η Πράξη. Όταν η Θεωρεία μετουσιώνεται σε Πράξη τότε ο βαθμός επιτυχίας θα είναι μεγαλύτερος. Στην Διοικητική Επιστήμη υπάρχει το Στρατηγικό Μάνατζμεντ (Strategic Management) όπου ένα μεγάλο μέρος του Στρατηγικού Μάνατζμεντ είναι και το Μάνατζμεντ Απόδοσης (Performance Management). Με απλά λόγια κατανοητά και στον πιο απλό πολίτη, όταν εφαρμόζεις μια Στρατηγική και δεν αποδίδει τα αναμενόμενα, τότε αλλάζεις Στρατηγική Κατεύθυνση (Change Management). Στην Διοικητική Επιστήμη υπάρχουν όλα τα εργαλεία μέτρησης της απόδοσης για να εντοπιστεί έγκαιρα η οποιανδήποτε λανθάνουσα απόκλιση από τον Στόχο. Για να υπάρχει κατάληξη ότι η Στρατηγική «Α» δεν αποδίδει συνεπάγεται ότι τα εργαλεία μέτρησης της απόδοσης καταδεικνύουν τεράστιες διαφορές. Συνεπώς, επιβάλλεται η αλλαγή πλεύσης προς νέα Στρατηγική Κατεύθυνση.

Γι’ αυτό και στο Μέγα πλέον Κεφάλαιο Εθνική Οικονομία χρειάζονται βαθιές τομές, με χάραξη Νέου Στρατηγικού Σχεδιασμού. Είναι πραγματικά «αυτοκτονία» να οδηγούμαστε στην καταστροφή και να μην επανασχεδιάζουμε τον Στρατηγικό Στόχο που είναι η διάσωση της Εθνικής μας Οικονομίας. Δεν είναι εύκολο εγχείρημα όχι όμως ακατόρθωτο, φτάνει να αλλάξουμε Κουλτούρα και σε τρόπο σκέψης και σε τρόπο που ενεργούμε. Γι΄αυτό το πιο ευχάριστο γεγονός για την Κοινωνία των Πολιτών, αντί να βλέπουμε να εκτοξεύονται βέλη καθημερινά από τους πολιτικούς μας για το ποιος ευθύνεται λιγότερο ή περισσότερο, θα ήταν να δοθεί με σύσσωμη την πολιτική ηγεσία το σύνθημα «Νέο Ξεκίνημα, Νέοι Αγώνες προς Διάσωση της Εθνικής Οικονομίας».  Γιατί «ουαί και αλίμονο» αν καταρρεύσει η Εθνική Οικονομία, τότε θα κλάψουμε επί ερειπίων.

Για να πτωχεύσει ένα κράτος ή ένας οργανισμός υποδηλεί ότι έγιναν τραγικά λάθη σε διαχρονική βάση. Απουσίαζε η ορθολογιστική επικοινωνία μεταξύ των βασικών «παιχτών της   Οικονομίας», όπου είναι Κράτος, Βουλή, Κεντρική Τράπεζα και Εμπορικές Τράπεζες. Επίσης το κάθε μέρος απέτυχε στον εποπτικό του ρόλο. Θα χρησιμοποιήσω μια φράση «βλέπουμε μπροστά» για να διορθώσουμε τα λάθη του παρελθόντος όσον πιο ανώδυνα. Εδώ και τέσσερα χρόνια κρούαμε το κώδωνα του κινδύνου ότι ακολουθούμε κατά γράμμα την πορεία της Ελλάδας, όπου ίσως κάποιοι πάνσοφοι να μας θεωρούσαν και κινδυνολόγους. Τον Μάιο του 2008 δημοσιεύσαμε το άρθρο «Επιβάλλονται Τομές στην Κυπριακή Οικονομία» και πολλά άλλα τα οποία δεν είναι επί του παρόντος να τα αναφέρουμε.

Η Νέα Αρχή Στρατηγικού Σχεδιασμού πρέπει να κτίζεται σε διαχρονική βάση και να είναι συγκεκριμένη.  Η στρατηγική η οποία κτίζεται με ορίζοντα το εγγύς μέλλον μόνο προβλήματα προκαλεί και στρεβλώσεις γι΄αυτό και υπάρχει η επιστημονική θεωρεία/μοντέλο «Μυωπικό Μάνατζμεντ». Συνεπώς η Στοχευμένη Στρατηγική βασίζεται σε δύο πυλώνες αναπόσπαστους και αδιαχώρητους ως προς την βελτίωση του ΑΕΠ: 1^ος Πυλώνας της Αύξησης των Εσόδων (δηλαδή Αναπτυξιακής Στρατηγικής/Πολιτικής) και ο 2^ος Πυλώνας Αύξησης της Παραγωγικότητας.  Η αύξηση των εσόδων περνά διαμέσου της επέκτασης και εισδοχής σε νέες αγορές και με την προσέλκυση νέων επενδύσεων, συνεπώς στον πρώτο πυλώνα υπάρχουν δύο υποκατηγορίες. Στον 2^ον Πυλώνα υπάρχουν 3 υποκατηγορίες: (α) αύξηση τιμών, (β) βελτίωση του προϊόντος, και (γ) μείωση κόστων/εξόδων. Αυτό το μοντέλο λειτουργεί ως πυραμίδα και θα το αποκαλούσα ως «ευαγγέλιο» σε θέματα στρατηγικού σχεδιασμού. Το Μέλλον μας εμείς το προδιαγράφουμε μέσα από τις πράξεις και παραλείψεις, γι’ αυτό επιβάλλεται να μαθαίνουμε από τα λάθη μας και να βελτιωνόμαστε.