Στρατηγική Ηγεσία Διαχείρισης Κρίσεων

Τα τελευταία θλιβερά γεγονότα τα οποία συνέβησαν την Παρασκευή 16 Μαρτίου στο Eurogroup οποία καταδεικνύουν τον ωμό εκβιασμό όχι μόνο της Κύπρου αλλά  απειλή και για τον Ελληνισμό. Πολλοί μίλησαν για κτυπήματα κάτω από την μέση, για έξοδο από την ΟΝΕ και ακόμα την Ε.Ε., για μη αποδοχή της πρότασης για κούρεμα των καταθέσεων, όμως το κρίσιμο ερώτημα προς όλους ανεξαιρέτως οι οποίοι έκαναν προτάσεις είναι ποια πρόταση είναι η πιο καλή ή ακόμα η πιο ανώδυνη με όλες τις αρνητικές συνέπειες. Τον Ιούλιο του 2011 αρθρογραφούσαμε για δημιουργία Στρατηγικής Ομάδας Διαχείρισης Κρίσεων, δυστυχώς δεν εισακουστήκαμε.  Νιώθουμε την ανάγκη να θέσουμε προς προβληματισμό όσων ηγούνται από τη θέση του αρχηγού κράτους και των κέντρων λήψης αποφάσεων την σύσταση Δραστικών Πολυθεματικών Ομάδων και όχι πολυκομματικών ομάδων άμεσης δράσης ώστε να προκαταλαμβάνουν και να υποστέλλουν πιθανές κρίσης. Η διαφορά του χαρακτηρισμού των δύο πολυθεματικών ομάδων είναι η λέξη κλειδί «Δραστική» η οποία υποδηλεί άμεση πρόληψη και αντίδραση καταστολής πιθανής κρίσις. 

Διαφάνηκε ότι τέτοιες ομάδες από τα τελευταία τραγικά γεγονότα (όχι μόνον το πρόσφατο) δεν υπάρχουν ή δεν λειτουργούν σωστά. Η διαχείριση κρίσης δεν είναι πλέον επαρκής για να ανταποκριθεί στην αντιμετώπιση των  κρίσεων σήμερα. Η διαφορά μεταξύ της διαχείρισης κρίσης και της στρατηγικής ηγεσίας διαχείρισης  κρίσης είναι ως προς την κατεύθυνση. Η διαχείριση κρίσης αφορά τις ενέργειες προς καταπολέμηση των κρίσεων αφότου έχουν εμφανιστεί. Αντίθετα η στρατηγική ηγεσία διαχείρισης κρίσεων είναι η  δυναμική επιδίωξη στον προγραμματισμό και την πρόληψη όσο το δυνατόν προσεκτικότερα πριν εκδηλωθεί οποιαδήποτε κρίση.

Η διαχείριση κρίσης εξετάζει και απομονώνει την υφιστάμενη κρίση, ενώ η στρατηγική ηγεσία διαχείρισης κρίσης εξετάζει τη μεγάλη εικόνα πώς οι μεμονωμένες κρίσεις αλληλεπιδρούν και έχει χαρακτήρα προληπτικό. Συνεπώς η πιο πάνω ανάλυση καταδεικνύει τη μεγάλη σημασία των στρατηγικών ηγεσιών διαχείρισης κρίσεων. Κράτη και οργανισμοί έχουν υποχρέωση να έχουν χαρτοφυλάκια κρίσεων. Με βάση διαχρονικές έρευνες οι κρίσεις διαχωρίστηκαν σε επτά κατηγορίες ως εξής: οικονομικές, πληροφοριών, φυσικές, ανθρώπινου δυναμικού, φήμης,  ψυχοπαθητικές, και φυσικών καταστροφών.

Η στρατηγική ηγεσία διαχείρισης κρίσεων πρέπει να αποτελείται από πολυθεματικές ομάδες (cross functional crisis team), όπου οι γνώσεις και η ηγετική τους φυσιογνωμία θα δίνει άμεση αποτελεσματικότητα. Αυτή την στιγμή όπου το μέγα θέμα είναι η Οικονομία και η επιβίωση μας, τέτοιες ομάδες μπορεί να αποτελούνται από έμπειρους συμβούλους με διεθνή εμπειρία σε τέτοια προβλήματα και κρίσεις, έγκριτους νομικούς γιατί κρύβονται επικίνδυνες νομικές πτυχές,  και διακεκριμένων ατόμων σε θέματα χάραξης και εκτέλεσης στρατηγικής με πολλαπλές γνώσεις σε θέματα Οικονομίας, Λογιστικής, Στρατηγικής και Διοίκησης για να έχουν πλήρη αντίληψη της μεγάλης εικόνας και όχι της μυωπικής εικόνας. Κράτη και οργανισμοί επιβιώνουν και αναπτύσσονται ανάλογα με το πόσο καλή προετοιμασία έκαναν ως προς τον προγραμματισμό και διαχείριση του χαρτοφυλακίου κρίσεων. Είναι πασιφανές πλέον ότι κάθε λάθος πληρώνεται πολύ ακριβά και σε ζωές και σε κόστος. Ο λόγος είναι γιατί τα προβλήματα και οι πιθανοί κίνδυνοι είναι πολύπλοκοι γιατί το εξωτερικό περιβάλλον άλλαξε άρδην. Γι΄ αυτό ο αποτελεσματικός Ηγέτης/Μάνατζερ είναι αυτός ο οποίος μελετά τις επιπτώσεις και πιθανούς κινδύνους ώστε να μπορεί να λαμβάνει τα δέοντα μέτρα τα οποία θα μειώσουν ή θα εξαλείψουν το ρίσκο είτε είναι επιχειρησιακό ή οικονομικό.

Ως λαός βιώνουμε πρωτόγνωρες καταστάσεις γιατί οι καταστάσεις αλλάζουν, οι παράμετροι αλλάζουν, οι κίνδυνοι αλλάζουν μορφή, τα κίνητρα αλλάζουν και οι στρατηγικές αλλάζουν. Χρειάζεται ψυχραιμία και υπομονή προς ανάλυση των πιθανών επιπτώσεων από το κούρεμα των καταθέσεων ώστε να δοθούν κίνητρα προς θεραπεία ή μείωση των επιπτώσεων από το κούρεμα των καταθέσεων. Αν επέλθει το κούρεμα επιβάλλεται η άμεση αξιοποίηση του φυσικού πλούτου εντός της ΑΟΖ προς απαλλαγή από το μνημόνιο το γρηγορότερο. Προς κριτική σκέψη: αν επέλθει το κούρεμα των καταθέσεων έστω και κλιμακωτά για να καλύψουμε το έλλειμμα, ποιος μας διασφαλίζει ότι η  Τρόικα δεν θα ζητά μείωση μισθών, συντάξεων, ωφελημάτων και απολύσεων από το δημόσιο σε τρεις μήνες αν έχουμε αποκλίσεις από το μνημόνιο? Αυτό έπραξε στην Ελλάδα. Δηλαδή στο ίδιο έργο θεατές. Πονηρά ερωτήματα: γιατί δεν μας δίνουν γραπτή δέσμευση ότι μας επιβάλλουν το κούρεμα και ότι σε πιθανές διογκώσεις των ελλειμμάτων θα αναλάβουν το επιπρόσθετο κόστος χωρίς να ζητούν άλλα μέτρα?

Πριν ένα χρόνο περίπου σε αρθρογραφία αναφέραμε επί λέξει «….μας γνωρίζουν με κλειστά μάτια και θα μας οδηγήσουν σε πτώχευση…», η ΑΟΖ είναι εκεί να την αρπάξουν. Αν δεν έχουμε εναλλακτική λύση τότε θα βιώσουμε πρωτόγνωρες καταστάσεις. Η Θεωρεία από την Πράξη είναι μια τεράστια απόσταση όπου δυστυχώς μείναμε στην θεωρεία. Χάσαμε ένα χρόνο απραξίας, δεν κυνηγήσαμε εναλλακτικές λύσεις και βρεθήκαμε ως πρόβατο επί σφαγή. Χρειαζόμαστε στρατηγικές συμμαχίες με σύγκλιση συμφερόντων. Δυστυχώς στην Ε.Ε. τα συμφέροντα μας δεν συγκλίνουν με αυτούς που κάνουν παιχνίδι. Συνεπώς χρειαζόμαστε αλλαγή στρατηγικής και σκέψης. 

 

Σημείωση: Το παρόν άρθρο γράφτηκε πριν την συνεδρία της Βουλής στις 19 Μαρτίου.

Τα τελευταία θλιβερά γεγονότα τα οποία συνέβησαν την Παρασκευή 16 Μαρτίου στο Eurogroup οποία καταδεικνύουν τον ωμό εκβιασμό όχι μόνο της Κύπρου αλλά  απειλή και για τον Ελληνισμό. Πολλοί μίλησαν για κτυπήματα κάτω από την μέση, για έξοδο από την ΟΝΕ και ακόμα την Ε.Ε., για μη αποδοχή της πρότασης για κούρεμα των καταθέσεων, όμως το κρίσιμο ερώτημα προς όλους ανεξαιρέτως οι οποίοι έκαναν προτάσεις είναι ποια πρόταση είναι η πιο καλή ή ακόμα η πιο ανώδυνη με όλες τις αρνητικές συνέπειες. Τον Ιούλιο του 2011 αρθρογραφούσαμε για δημιουργία Στρατηγικής Ομάδας Διαχείρισης Κρίσεων, δυστυχώς δεν εισακουστήκαμε.  Νιώθουμε την ανάγκη να θέσουμε προς προβληματισμό όσων ηγούνται από τη θέση του αρχηγού κράτους και των κέντρων λήψης αποφάσεων την σύσταση Δραστικών Πολυθεματικών Ομάδων και όχι πολυκομματικών ομάδων άμεσης δράσης ώστε να προκαταλαμβάνουν και να υποστέλλουν πιθανές κρίσης. Η διαφορά του χαρακτηρισμού των δύο πολυθεματικών ομάδων είναι η λέξη κλειδί «Δραστική» η οποία υποδηλεί άμεση πρόληψη και αντίδραση καταστολής πιθανής κρίσις. 

Διαφάνηκε ότι τέτοιες ομάδες από τα τελευταία τραγικά γεγονότα (όχι μόνον το πρόσφατο) δεν υπάρχουν ή δεν λειτουργούν σωστά. Η διαχείριση κρίσης δεν είναι πλέον επαρκής για να ανταποκριθεί στην αντιμετώπιση των  κρίσεων σήμερα. Η διαφορά μεταξύ της διαχείρισης κρίσης και της στρατηγικής ηγεσίας διαχείρισης  κρίσης είναι ως προς την κατεύθυνση. Η διαχείριση κρίσης αφορά τις ενέργειες προς καταπολέμηση των κρίσεων αφότου έχουν εμφανιστεί. Αντίθετα η στρατηγική ηγεσία διαχείρισης κρίσεων είναι η  δυναμική επιδίωξη στον προγραμματισμό και την πρόληψη όσο το δυνατόν προσεκτικότερα πριν εκδηλωθεί οποιαδήποτε κρίση.

Η διαχείριση κρίσης εξετάζει και απομονώνει την υφιστάμενη κρίση, ενώ η στρατηγική ηγεσία διαχείρισης κρίσης εξετάζει τη μεγάλη εικόνα πώς οι μεμονωμένες κρίσεις αλληλεπιδρούν και έχει χαρακτήρα προληπτικό. Συνεπώς η πιο πάνω ανάλυση καταδεικνύει τη μεγάλη σημασία των στρατηγικών ηγεσιών διαχείρισης κρίσεων. Κράτη και οργανισμοί έχουν υποχρέωση να έχουν χαρτοφυλάκια κρίσεων. Με βάση διαχρονικές έρευνες οι κρίσεις διαχωρίστηκαν σε επτά κατηγορίες ως εξής: οικονομικές, πληροφοριών, φυσικές, ανθρώπινου δυναμικού, φήμης,  ψυχοπαθητικές, και φυσικών καταστροφών.

Η στρατηγική ηγεσία διαχείρισης κρίσεων πρέπει να αποτελείται από πολυθεματικές ομάδες (cross functional crisis team), όπου οι γνώσεις και η ηγετική τους φυσιογνωμία θα δίνει άμεση αποτελεσματικότητα. Αυτή την στιγμή όπου το μέγα θέμα είναι η Οικονομία και η επιβίωση μας, τέτοιες ομάδες μπορεί να αποτελούνται από έμπειρους συμβούλους με διεθνή εμπειρία σε τέτοια προβλήματα και κρίσεις, έγκριτους νομικούς γιατί κρύβονται επικίνδυνες νομικές πτυχές,  και διακεκριμένων ατόμων σε θέματα χάραξης και εκτέλεσης στρατηγικής με πολλαπλές γνώσεις σε θέματα Οικονομίας, Λογιστικής, Στρατηγικής και Διοίκησης για να έχουν πλήρη αντίληψη της μεγάλης εικόνας και όχι της μυωπικής εικόνας. Κράτη και οργανισμοί επιβιώνουν και αναπτύσσονται ανάλογα με το πόσο καλή προετοιμασία έκαναν ως προς τον προγραμματισμό και διαχείριση του χαρτοφυλακίου κρίσεων. Είναι πασιφανές πλέον ότι κάθε λάθος πληρώνεται πολύ ακριβά και σε ζωές και σε κόστος. Ο λόγος είναι γιατί τα προβλήματα και οι πιθανοί κίνδυνοι είναι πολύπλοκοι γιατί το εξωτερικό περιβάλλον άλλαξε άρδην. Γι΄ αυτό ο αποτελεσματικός Ηγέτης/Μάνατζερ είναι αυτός ο οποίος μελετά τις επιπτώσεις και πιθανούς κινδύνους ώστε να μπορεί να λαμβάνει τα δέοντα μέτρα τα οποία θα μειώσουν ή θα εξαλείψουν το ρίσκο είτε είναι επιχειρησιακό ή οικονομικό.

Ως λαός βιώνουμε πρωτόγνωρες καταστάσεις γιατί οι καταστάσεις αλλάζουν, οι παράμετροι αλλάζουν, οι κίνδυνοι αλλάζουν μορφή, τα κίνητρα αλλάζουν και οι στρατηγικές αλλάζουν. Χρειάζεται ψυχραιμία και υπομονή προς ανάλυση των πιθανών επιπτώσεων από το κούρεμα των καταθέσεων ώστε να δοθούν κίνητρα προς θεραπεία ή μείωση των επιπτώσεων από το κούρεμα των καταθέσεων. Αν επέλθει το κούρεμα επιβάλλεται η άμεση αξιοποίηση του φυσικού πλούτου εντός της ΑΟΖ προς απαλλαγή από το μνημόνιο το γρηγορότερο. Προς κριτική σκέψη: αν επέλθει το κούρεμα των καταθέσεων έστω και κλιμακωτά για να καλύψουμε το έλλειμμα, ποιος μας διασφαλίζει ότι η  Τρόικα δεν θα ζητά μείωση μισθών, συντάξεων, ωφελημάτων και απολύσεων από το δημόσιο σε τρεις μήνες αν έχουμε αποκλίσεις από το μνημόνιο? Αυτό έπραξε στην Ελλάδα. Δηλαδή στο ίδιο έργο θεατές. Πονηρά ερωτήματα: γιατί δεν μας δίνουν γραπτή δέσμευση ότι μας επιβάλλουν το κούρεμα και ότι σε πιθανές διογκώσεις των ελλειμμάτων θα αναλάβουν το επιπρόσθετο κόστος χωρίς να ζητούν άλλα μέτρα?

Πριν ένα χρόνο περίπου σε αρθρογραφία αναφέραμε επί λέξει «….μας γνωρίζουν με κλειστά μάτια και θα μας οδηγήσουν σε πτώχευση…», η ΑΟΖ είναι εκεί να την αρπάξουν. Αν δεν έχουμε εναλλακτική λύση τότε θα βιώσουμε πρωτόγνωρες καταστάσεις. Η Θεωρεία από την Πράξη είναι μια τεράστια απόσταση όπου δυστυχώς μείναμε στην θεωρεία. Χάσαμε ένα χρόνο απραξίας, δεν κυνηγήσαμε εναλλακτικές λύσεις και βρεθήκαμε ως πρόβατο επί σφαγή. Χρειαζόμαστε στρατηγικές συμμαχίες με σύγκλιση συμφερόντων. Δυστυχώς στην Ε.Ε. τα συμφέροντα μας δεν συγκλίνουν με αυτούς που κάνουν παιχνίδι. Συνεπώς χρειαζόμαστε αλλαγή στρατηγικής και σκέψης. 

 

Σημείωση: Το παρόν άρθρο γράφτηκε πριν την συνεδρία της Βουλής στις 19 Μαρτίου.