Αγαπητοί αναγνώστες η συγγραφή αυτού του άρθρου είναι με αφορμή τις τελευταίες δηλώσεις από πλευράς των Αλέξη Γαλανού ότι κάποιοι Δήμοι θα κλίσουν και από πλευράς αρμόδιου υπουργού Ελένης Μαύρου, ότι όλοι οι Δήμοι αντιμετωπίζουν σοβαρά οικονομικά προβλήματα με συνεπακόλουθο να βρίσκονται στα πρόθυρα της χρεωκοπίας. Πριν ενάμιση χρόνο σε προηγούμενη αρθρογραφία με αναφορά στην Τοπική Αυτοδιοίκηση γράφαμε επί λέξη τα εξής «Η κατάσταση στους Δήμους είναι η ίδια με την κατάσταση στον δημόσιο τομέα. Όταν δεν λαμβάνονται μέτρα ουσίας με στοχευμένη στρατηγική η πτώχευση σαν κράτος ίσος και να μην είναι μακριά. Τα μηνύματα των υποβαθμίσεων των τραπεζών μας και της πιστοληπτικής ικανότητας του κράτους είναι προπομπός του τι θα επέλθει. Πάντα υπάρχει μια δικαιολογία αντί να αντικρίσουμε το πρόβλημα».
Δυστυχώς έχουμε επαληθευθεί στο τι θα επέλθει (α) πτώχευση του κράτους, (β) πρόβλημα στο χρηματοοικονομικό σύστημα με καταλυτικές αρνητικές επιπτώσεις, και (γ) κατάρρευση του παρόντος παρωχημένου μοντέλου διοίκησης στην Τοπική Αυτοδιοίκηση. Στην Διοικητική Επιστήμη υπάρχουν όλα τα μοντέλα και εργαλεία για να μπορέσει ένας επιστήμονας ή ομάδα επιστημόνων να εντοπίσει τις στρεβλώσεις έγκαιρα, ώστε να οδηγήσει στη λήψη δραστικών αποφάσεων. Απλώς θα αναφέρω κάποια μοντέλα τα οποία είναι διαχρονικά και ούτε τις επόμενες εκατονταετίες θα αλλάξουν: SWOT Analysis, PESTLE Analysis, Life Cycle, Strategies for Growth, Feedback and Feedforward Control, 7s Framework, Budget & Budgeting Process, Strategic Planning Process & Model, Cause and Effect Relationship, Principle and Agent Theory, Ratio Analysis, Trend Analysis (horizontal and vertical), Cost Drivers, Value Drivers, Cost and Benefit Analysis, Entry barriers & Exit barriers, Competitive Scope, Curve Analysis και τόσα άλλα τα οποία δεν χρειάζεται να αναφέρουμε.
Για τον μέσο αναγνώστη τον οποίο τα πιο πάνω σίγουρα θα του φαίνονται άγνωστα, αναφέρουμε σε γενικές γραμμές ότι η βοήθεια των πιο πάνω εργαλείων μας βοηθά να εντοπίζουμε τις στρεβλώσεις, τα ελλείμματα σε προϋπολογισμούς, τις ανισοσκέλειες σε θέματα ρευστότητας, τις οποιεσδήποτε αδυναμίες σε θέματα στρατηγικού προγραμματισμού, τις αποκλίσεις από τον προϋπολογισμό, τα αδύνατα και δυνατά σημεία, τις ευκαιρίες και κινδύνους, ανάλυση του εσωτερικού και εξωτερικού περιβάλλοντος, με αποτέλεσμα σε γενικές γραμμές να μπορεί ο καλός χειριστής και γνώστης της Διοικητικής Επιστήμης να είναι αποτελεσματικός.
Ερχόμαστε στον τίτλο του άρθρου για να δικαιολογήσουμε την σημασία και αξία του Στρατηγικού Μάνατζμεντ. Για να πτωχεύσει η Τοπική Αυτοδιοίκηση δεν είναι πρόβλημα μόνο σημερινό αλλά το πρόβλημα προϋπήρχε και προ πενταετίας και διαιωνιζόταν. Σήμερα το πρόβλημα βγήκε στην επιφάνεια για τον απλό λόγο ότι οι τράπεζες έκλεισαν την «βρύση του δανεισμού». Η εύκολη πρακτική του δανεισμού χωρίς Στρατηγικό Μάνατζμεντ και Προγραμματισμό, οδήγησε στα πρόθυρα της πτώχευσης και τις Τοπικές Αυτοδιοικήσεις. Ένα ολοκληρωμένο μοντέλο Στρατηγικού Μάνατζμεντ με απλά λόγια περιλαμβάνει το Όραμα, την Αποστολή, την Στρατηγική, τα Σχέδια Δράσης και την Τακτική. Τα πιο πάνω ελέγχονται αν είναι αποτελεσματικά από την σύγκριση των πραγματικών αποτελεσμάτων με τα προϋπολογιζόμενα. Αν υπάρχουν σημαντικές διαφορές/αποκλίσεις συνεπάγεται επανακαθορισμός της στρατηγικής.
Οι διοικήσεις όπου βασίζονται στην τύχη και χωρίς συγκεκριμένο Στρατηγικό Πλάνο, Όραμα και Αποστολή δεν οδηγούν πουθενά αλλά οδηγούν με μαθηματική ακρίβεια σε σύγκρουση. Οι χαρακτηριστικές φράσεις «Όταν προγραμματίζεσαι λάθος, προγραμματίζεσαι για να αποτύχεις» και «Λάθος διάγνωση του προβλήματος, συνεπάγεται και λάθος λύση» μιλούν από μόνες τους. Το κάθε λάθος πλέον πληρώνεται πολύ ακριβά. Το περιβάλλον άλλαξε άρδην όμως εμείς μείναμε μονοδιάστατοι με μόνο αποτέλεσμα να εντοπίσουμε την πτώχευση, δηλαδή να αναγνωρίσουμε ότι «είμαστε κλινικά νεκροί».
Η Τοπική Αυτοδιοίκηση επιβάλλεται να ξαναχαραχτεί εκ βάθρων για τον απλό λόγο ότι το παρόν μοντέλο πτώχευσε. Ίσως και να χρειαστεί να γίνουν συγχωνεύσεις Δήμων για να επιβιώσουν και να επανακαθοριστεί ο αριθμός των κατοίκων για να μπορεί μια κοινότητα να μετεξελιχτεί σε Δήμο. Ο χαμηλός αριθμός των 8 χιλιάδων κατοίκων ως όριο να δεν λανθάνομαι δεν είναι ουσιώδες κριτήριο για μετεξέλιξη σε Δήμο. Η μετεξέλιξη πρέπει να εξάγεται μέσα από εμπεριστατωμένη έρευνα και μελέτη βιωσιμότητας από προσοντούχους επιστήμονες και όχι μόνο διαμέσου δημοψηφίσματος των κατοίκων. Θα τελειώσω το παρόν άρθρο αναφέροντας την φράση του Μέγα Έλληνα Φιλόσοφου «Δεν μπορώ να τους διδάξω τίποτα άλλο, παρά να έχουν κριτική σκέψη», γιατί χωρίς Κρίση δεν υπάρχει Μέλλον.
