Σκοπός της συγγραφής κάθε άρθρου έχει σκοπό για τον συγγραφέα να αναδείξει μέσα από συγκεκριμένη έρευνα τα ευρήματα του προς κριτική σκέψη στα κέντρα λήψης αποφάσεων. Θα χαρακτήριζα το παρόν άρθρο πολύ ενδιαφέρον όπου τα ευρήματα είναι πολύ επίκαιρα και καθόλου τυχαία και σχετίζονται με την παγκόσμια οικονομική κρίση σε ένα βαθμό και περαιτέρω στην κρίση χρέους της Ευρωζώνης. Το κρίσιμο ερώτημα είναι ποια συσχέτιση υπάρχει μεταξύ των Εθνικών Οικονομιών και των Διεθνή Λογιστικών Προτύπων (IAS) και έπειτα μετεξέλιξη των σε Διεθνή Πρότυπα Χρηματοοικονομικής Πληροφόρησης (IFRS).
Ο όρος Εθνική(ες) Οικονομία(ες) αφορά τον όρο του Οικονομικού Συστήματος της οποιασδήποτε χώρας το οποίο αποτελείται από τα συστατικά μέρη όπως Αγορά Εργασίας, Κεφάλαιο, Χρηματοδότηση, Διαχείριση Πόρων, Παραγωγή, Εμπορία και Διανομή Εμπορευμάτων & Υπηρεσιών. Τα πιο πάνω συνθέτουν την Εικόνα της Εθνικής Οικονομίας ή οποία αποτυπώνεται μέσα από συγκεκριμένες Λογιστικές Οικονομικές Καταστάσεις. Οι συγκεκριμένες Οικονομικές Καταστάσεις με βάση το παρόν παγκόσμιο περιβάλλον παρουσιάζονται με δύο διαφορετικές μορφές οι οποίες διαφέρουν εκ διαμέτρου.
Η πρώτη μορφή παρουσίασης ονομάζεται Cash Based Accounting System. Το συγκεκριμένο Λογιστικό Σύστημα βασίζεται μόνο στις Εισπράξεις και Πληρωμές στην δεδομένη λογιστική περίοδο και όχι στο χρόνο τον οποίο δημιουργείται η υποχρέωση είτε είναι Έσοδο ή Έξοδο. Το συγκεκριμένο Σύστημα δεν αναγνωρίζει τα Πάγια (Assets) και Υποχρεώσεις (Liabilities). Προηγούμενες μελέτες από επαγγελματίες και ακαδημαϊκούς κατέδειξαν ότι το εν λόγο σύστημα είναι παραπλανητικό στην ορθή πληροφόρηση, στην ορθή και δίκαιη παρουσίαση των οικονομικών καταστάσεων γι’ αυτό και η Διεθνής Ομοσπονδία Λογιστών (IFAC) το έχει απορρίψει ως σύστημα παρουσίασης των Οικονομικών Καταστάσεων των Δημόσιων Οργανισμών (Public and/or Listed Organizations). Περαιτέρω το πιο πάνω Σύστημα δεν συμμορφώνεται με τις Γενικές Λογιστικές Αποδεκτές Αρχές (GAAPs) έτσι δεν μπορεί να χαρακτηριστεί ως χρήσιμο εργαλείο στα χέρια των Επαγγελματιών γιατί δημιουργεί ένα τεράστιο χάσμα μεταξύ των συναλλαγών που πραγματοποιήθηκαν (έσοδα ή έξοδα) και το αποτέλεσμα που προκύπτει (πληρωμή ή παραλαβή). Η μέθοδος αυτή μπορεί να οδηγήσει σε χειραγώγηση της οικονομικής θέσης των δημόσιων οργανισμών και ακόμα αυτές τις δημοσιονομικές θέσεις των κυβερνήσεων. Γι’ αυτό και η Διεθνής Ομοσπονδία Λογιστών (IFAC) προχώρησε σε αναθεώρηση (Revised) τους συστήματος και το αντικατέστησε με το Resourced/Accruals Based Accounting System.
Το Resourced/Accruals Based Accounting System έχει ως βάση αναγνώρισης όλων των υποχρεώσεων (Liabilities), όλων των Παγίων (Assets), και όλων των εσόδων και εξόδων στην Λογιστική Περίοδο την οποία προέκυψαν ανεξάρτητα από τον χρόνο τον οποίο πληρώθηκαν ή εισπράχθηκαν. Η IFAC αναγνωρίζει μόνο το πιο πάνω σύστημα γιατί είναι το μόνο το οποίο βασίζεται στην Ορθή και Δίκαιη (True & Fair View) παρουσίαση της Οικονομικής Κατάστασης (Financial Position) ενός Δημόσιου Οργανισμού. Η IFAC προχώρησε ένα βήμα μπροστά και εκσυγχρόνισε τα Διεθνή Πρότυπα Χρηματοοικονομικής Πληροφόρησης (ΙFRS) για τους Δημόσιους Οργανισμούς εισάγοντας τα Διεθνή Λογιστικά Πρότυπα Δημόσιων Οργανισμών (IPSASs).
Με βάση Στατιστική η οποία διενεργήθηκε από το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (IMF) ελάχιστες χώρες προχώρησαν στην υιοθέτηση των Διεθνών Λογιστικών Προτύπων (IPSASs) ως πιο πάνω. Οι χώρες οι οποίες υιοθέτησαν τα Πρότυπα είναι η Γαλλία, Αγγλία, Αυστραλία, Καναδάς, Νέα Ζηλανδία και Αμερική. Δηλαδή χώρες οι οποίες ανάπτυξαν την Επαγγελματική Λογιστική διαμέσου των Επαγγελματικών Ινστιτούτων/Σωμάτων Λογιστών (Chartered/Certified Accountancy Bodies) σε διαχρονική βάση, γεγονός καθόλου τυχαίο.
Τα οφέλη από την υιοθέτηση του Resourced/Accruals Accounting System σε σύγκριση με το Cash Accounting System είναι τεράστια και αποτελούν ένα τρομερό εργαλείο για τα κέντρα λήψης αποφάσεων όπως: προσφέρει σημαντική πληροφόρηση, προσφέρει πολλαπλές λύσεις στην ανώτερη διεύθυνση, προσφέρει καλύτερη παρουσίαση συγκριτικών οικονομικών στοιχείων σε όλα τα επίπεδα, προσφέρει πλήρη πληροφόρηση για όλα τα Πάγια και Υποχρεώσεις σε κάθε περίοδο, προσφέρει καλύτερη πληροφόρηση σε θέμα λήψης απόφασης δανεισμού, και τέλος προσφέρει σε όλους τους ενδιαφερομένους να έχουν άποψη για την Οικονομική Κατάσταση. Συνεπώς τα οφέλη είναι πολύ σημαντικά για τα οποιαδήποτε κέντρα λήψης αποφάσεων προς όφελος των δημόσιων οργανισμών και ακόμα των κυβερνήσεων ως προς τον χειρισμό των Εθνικών Οικονομιών όπου η διαφορά είναι ελάχιστη σε σύγκριση με τους δημόσιους οργανισμούς. Τα μόνα μειονεκτήματα του συγκεκριμένου Συστήματος είναι η πολυπλοκότητα και η ανάπτυξη εξειδικευμένου λογισμικού προγράμματος.
Οι χώρες οι οποίες βλέπουν μόνο μπροστά δεν φείδονται χρόνου και μόχθου ως προς το διαχρονικό καλό της κοινωνίας των πολιτών και την διαφάνεια στη χρήση του δημόσιου χρήματος. Συγκεκριμένα η Αυστραλία ψήφισε την υιοθέτηση των Διεθνών Λογιστικών Προτύπων (IPSASs) το 1996 και η περίοδος μετάβασης (transition period) κράτησε 5 χρόνια με πλήρη μετάβαση το 2000. Αυτό καταδεικνύει ότι δεν είναι εύκολο εγχείρημα αλλά όχι ακατόρθωτο. Χρειάζεται επαγγελματίες επιστήμονες και τεχνοκράτες ώστε να χαράξουν ορθή Στρατηγική και Σχέδια Δράσης και περαιτέρω ενημέρωση και εκπαίδευση του προσωπικού σε όλα τα επίπεδα όπου θα αναλάβει την εκτέλεση των Σχεδίων Δράσης. Αυτό καταδεικνύει ότι Πολιτική και Επιστήμη συνυπάρχουν για το καλό της Κοινωνίας των Πολιτών.
Η IFAC δεν ήρθε ως αλεξιπτωτιστής να εισάγει τα Διεθνή Πρότυπα χωρίς εμπεριστατωμένη μελέτη, τα πρόσφατα σκάνδαλα πτωχεύσεων δημόσιων οργανισμών και κρατών δεν είναι τυχαία. Απλώς να αναφέρουμε από πλευράς μεγάλων δημόσιων οργανισμών όπου αιτία πτώχευσης υπήρξε η αλλοίωση των πραγματικών οικονομικών αποτελεσμάτων όπως η Enron, Parmalat, WorldCom, Tyco, και Lehman Brothers. Από πλευράς κρατών πτώχευσαν η Ελλάδα, Ουγγαρία, Ισλανδία και προ του φάσματος της καταστροφής βρίσκονται και άλλα κράτη. Πολλά ακούστηκαν και για το Βέλγιο, Ιταλία, και Ισπανία. Δεν είναι τυχαίο όπου τα πιο πάνω προαναφερθέντα κράτη υιοθετούν το Cash Accounting System το οποίο οδηγεί σε στρεβλώσεις και μεγάλους κινδύνους τις Εθνικές Οικονομίες. Οι στρεβλώσεις με μαθηματική ακρίβεια κάποτε θα εκραγούν, όμως πάντα την πληρώνει ο τελευταίος τροχός της άμαξας ο Πολίτης και ο Μικρομεσαίος Επιχειρηματίας. Δεν είναι τυχαίο όπου κράτη όπως Καναδάς, Αυστραλία και Αμερική εμπιστεύονται και ενθαρρύνουν τους Ερευνητές Ακαδημαϊκούς σε οποιονδήποτε επάγγελμα, όμως για θέματα Εθνικής Οικονομίας όπου υπάρχει το στοιχείο της Εθνικής Επιβίωσης το έχουν «Κορωνίδα Οφθαλμού».
Χωρίς να κινδυνολογούμε ούτε η χώρα μας παρουσιάζει Δίκαιη και Αληθή εικόνα στις Οικονομικές Καταστάσεις αναφορικά με τα Δημόσια Οικονομικά. Απλώς να ερωτήσουμε τους αρμόδιους, που παρουσιάζονται οι υποχρεώσεις από τις απαλλοτριώσεις οι οποίες μετρούν αρκετά εκατομμύρια (ακούστηκαν αριθμοί οφειλών 500 εκ. ευρώ) και οποιεσδήποτε άλλες υποχρεώσεις οι οποίες θα πληρωθούν σε μεταγενέστερο στάδιο γιατί η περίοδος πληρωμής θα πραγματοποιηθεί στο μέλλον ενώ οι υποχρεώσεις ήδη δημιουργήθηκαν (contingent Liabilities). Το πρόβλημα κληροδοτήθηκε από τις προηγούμενες κυβερνήσεις, όμως δεν μπορεί να δίνεται άλλοθι ούτε στην παρούσα κυβέρνηση, γι’ αυτό χρειάζονται βαθιές τομές στο θέμα Εθνική Οικονομία.
Η υιοθέτηση των Διεθνών Προτύπων επιβάλλεται και στην χώρα μας, δεν μπορούμε να λειτουργούμε με απηρχαιωμένα συστήματα τα οποία έχουν οδηγήσει κράτη σε πτώχευση λόγω της μη ορθολογιστικής παρουσίασης της πραγματικής Οικονομικής Θέσης του κράτους. Δεν είναι δυνατό η διακυβέρνηση του κράτους να βασίζεται μόνο στον Προϋπολογισμό ο οποίος παρουσιάζεται με βάση εισπράξεις και πληρωμές. Από πλευράς Οικονομικής Διεύθυνσης (Financial Management) ο Προϋπολογισμός είναι ένα συστατικό μέρος το οποίο από μόνο του δεν είναι αποτελεσματικό. Επομένως η υιοθέτηση των Διεθνών Προτύπων επιβάλλει την πλήρη παρουσίαση της Οικονομικής Θέσης ενός Κράτους ή Δημόσιου οργανισμού με πλήρες Οικονομικές Καταστάσεις όπως Ισολογισμό (Balance Sheet), Λογαριασμό Εσόδων/Εξόδων (Income Statement), Ταμειακή Ροή (Cash Flow Statement) και όλες τις επιβαλλόμενες συνοδευτικές σημειώσεις (Financial Notes). Θα καταλήξω με την χαρακτηριστική φράση «Αν δεν Προγραμματίζεσαι, Προγραμματίζεσαι για να Αποτύχεις».
